Ιστορική  και  Ηθική  διάσταση  του

φαινομένου  της  Εργασίας

                                                                                                του Φ.Κ. Βώρου*

Με την εισήγηση τούτη επιχειρείται η υποστήριξη δύο γνωστών θέσεων:

α. Ότι ο θεσμός της εργασίας διαμορφώνεται μέσα στον ιστορικό χρόνο και αποτελεί αναγκαίο συστατικό της ύπαρξης του ανθρώπου και παράλληλα συμβάλλει στη διαμόρφωση του Ανθρώπου[1] και της Ιστορίας του.

β. 'Οτι η εργασία ως απασχόληση και μέσο βιοπορισμού διαμορφώνει το ήθος[2] του Ανθρώπου στις σχέσεις του με τους συνανθρώπους του, με τρόπο θετικό, όταν χαίρεται την εργασία του και απολαμβάνει ή συναπολαμβάνει τα αγαθά της, με τρόπο αρνητικό όταν αποστρέφεται την εργασία ή την υποτιμά ή τη στερείται ή επιχειρεί να καρπωθεί τα αγαθά της εργασίας άλλων.

Προοίμιο:

Για μία πρώτη προσέγγιση [των παραπάνω δύο θέσεων] επικαλούμαι πρώτα μερικές γνωστές ρήσεις από τις κοινότοπες ή παροιμιακές ή επιγραμματικές εκφράσεις, όπου έχει αποκρυσταλλωθεί ανθρώπινων κοινωνιών η στάση απέναντι στο φαινόμενο της εργασίας: Ενδεικτικά:

1.  Οι πρωτόπλαστοι τιμωρήθηκαν για την παρακοή τους με ποινή βαριά: να κερδίζουν τα αναγκαία της ζωής με τον ιδρώτα του προσώπου  τους, με εργασία κοπιώδη[3]. Μωϋσής: «ου κλέψεις».

2.  Ο Ησίοδος για την εποχή του ((και ίσως από προσωπική πείρα) έδωσε ένα στίχο αποφθεγματικό για την εργασία: «Έργον ουδέν όνειδος, αεργίη το όνειδος»[4]. Υποδηλώνει ότι κάποιοι νέμονταν τα αγαθά της εργασίας άλλων και απέφευγαν την εργασία, τη θεωρούσαν κοινωνικά μειωτική ενώ άλλοι πρόβαλλαν ως τιμή κοινωνική την εργασία.

3.  Ο Περικλής προφέρει, ως πολιτική υποθήκη αναμφίβολα - για την αθηναϊκή κοινωνία του 429 π.Χ. - ότι: «το πένεσθαι ουχ ομολογείν τινί αισχρόν, μη φεύγειν δ’ έργω αίσχιον». (Επιτάφιος).

4.  Περίπου έναν αιώνα αργότερα ο Αριστοτέλης, καταξιώνοντας γενικά την εργασία αλλά διαβαθμίζοντας τις μορφές της και τους στόχους της φιλοσοφικά (αξιολογικά) σημείωσε: «Άπας ο βίος διήρηται εις ασχολίαν και εις σχολήν (εργασία και σχολή ή ελεύθερο χρόνο)... και των πρακτών τα μεν εις τα αναγκαία και χρήσιμα τα δε εις τα καλά ..... τα δ’ αναγκαία και χρήσιμα των καλών χάριν (ένεκεν)...»[5].

5.  Ο μαθητής του Αλέξανδρος, όχι ως φιλόσοφος αλλά ως πολιτικο-στρατιωτικός αρχηγός, χρησιμοποίησε την αναγκαστική εργασία ως τιμωρία για τους Έλληνες μισθοφόρους που συνέλαβε στην υπηρεσία των Περσών κατά τη μάχη στο Γρανικό.[6]

6.  Αργότερα, στα πλαίσια της Χριστιανικής Κοινότητας η εργασία κρίνεται ως προϋπόθεση για την ομαλή λειτουργία της και διατυπώνεται ως κανόνας ηθικής τάξης και ανάγκης· η οδηγία του Παύλου είναι σαφής «εί τις μη θέλει εργάζεσθαι μηδέ εσθιέτω».[7]

Σε εκφράσεις όπως οι παραπάνω έχει αποτυπωθεί διαφορετικών κοινωνιών η εκτίμηση για την εργασία, παράλληλα με την παραδοχή ότι η εργασία είναι θεσμός αναγκαίος, αφού με αυτόν παράγονται τα αναγκαία αγαθά, που όλοι τα χρειάζονται και τα διεκδικούν. Γύρω από τη νομή ή διανομή ή διεκδίκηση των παραγομένων αγαθών έχει υφανθεί η ιστορία των κοινωνιών και έχει διαμορφωθεί η ηθική των κοινωνικών ομάδων, που εργάζονται και παράγουν ή νέμονται αγαθά τα οποία παράγουν άλλοι. Κάποτε η εργασία καθεαυτή αποτελεί προσφορά υπηρεσίας προς το συνάνθρωπο και διαμορφώνει ήθος αφοσίωσης, ήθος φιλάνθρωπο, το οποίο εκφράζεται ως κανόνας κοινωνικής συμπεριφοράς. Νομίζω ότι το πρώτο δείγμα τέτοιου ήθους διαφαίνεται στον ιπποκρατικό όρκο, όπου διατυπώνεται η άποψη ότι ο γιατρός υπάρχει και δρα «επ’ ωφελία των καμνόντων».[8]

Όλη, λοιπόν, την ιστορική και ηθική διάσταση του φαινομένου ή του θεσμού της εργασίας νομίζω ότι μπορεί κανείς να την παρακολουθήσει στις ακόλουθες φάσεις και πτυχές:

α.    Περίοδο δουλοκτητικής  εργασίας (κατά την αρχαιότητα).

β.    Περίοδο δουλοπαροικίας (κατά το μεσαίωνα και ως τις αρχές του αιώνα μας).

γ.    Δουλεία κατά την περίοδο του νεότερου αποικισμού και του δουλεμπορίου.

δ.    Εκμετάλλευση της εργασίας στα πλαίσια της βιομηχανικής-κεφαλαιοκρατικής κοινωνίας.

ε.    Εργασία του μετανάστη κατά τον εικοστό αιώνα.

στ. Αλλοτρίωση του ανθρώπου μέσα στον πλούτο των αγαθών που παράγει και δεν απολαμβάνει.

ζ.    Χαρά της εργασίας ως δημιουργικής δραστηριότητας και στέρηση αυτής της χαράς στα πλαίσια ειδίκευσης, καταμερισμού και αλλοτρίωσης του ατόμου.

η.    Προσπάθειες κοινωνικοκρατικής οργάνωσης της εργασίας για τη λύτρωση του ανθρώπου από την αλλοτρίωση και τη στέρηση των αγαθών που παράγει.    

θ.    Κορύφωση της αγωνίας στα πλαίσια της σύγχρονης ανεργίας.

ι.     Ελπίδες ή προσδοκίες για χάραξη δρόμου σωτηρίας του Ανθρώπου από την κόλαση που παράγει με τη «σοφία» του και τη βουλιμία του, την εργασία του και τη βουλιμία του για αγαθά.

ια.   Διαμόρφωση της συνείδησης του ανθρώπου μέσα στα πλαίσια των σχέσεων που δημιουργεί με την εργασία του.          

ιβ.   Προσπάθεια ερμηνείας της ιστορίας του ανθρώπου με ερμηνευτικό νήμα την εργασία και τα αγαθά που παράγει και την αντιδικία περί τη νομή, διανομή ή κατανομή των αγαθών.

ιγ.   Η χαρά της εργασίας και η προσδοκία του ελεύθερου χρόνου.

ιδ.   Άλογη έως ασύνετη επιβάρυνση της εκπαίδευσης των παιδιών και ανάλγητη επιβάρυνση της εκπαίδευσης των εφήβων (στο Λύκειο), ως το σημείο υπονόμευσης της ψυχικής υγείας τους (με την προωθούμενη τώρα Μεταρρύθμιση), για να μπορούν να ελπίζουν ότι κάποια περίοδο της ζωής τους θα εργαστούν για τον εαυτό τους, για να δικαιώσουν την ύπαρξή τους στην κοινωνία.

Ευνόητο ότι στα πλαίσια τούτης της εισήγησης δεν είναι δυνατή η ανάλυση  όλων αυτών των φάσεων ή πτυχών. Ενδεικτικά  θα θίξουμε μερικές μόνο.

α.    Η δουλεία κατά την Αρχαιότητα

Ο θεσμός της δουλείας αποτέλεσε την πιο έκδηλη μορφή εκμετάλλευσης της εργασίας του ανθρώπου από το συνάνθρωπό του, το δουλοκτήτη. Κατά την αντίληψη των αρχαίων ο δούλος είναι από τη φύση του δούλος, αν και ο Αριστοτέλης αμβλύνει φραστικά την αντίληψη αυτή, υπογραμμίζοντας την ανθρώπινη ιδιότητα του δούλου.[9] Μόνο οι Σοφιστές αμφισβήτησαν με παρρησία το θεσμό της δουλείας.[10] Γενικά όμως ο δούλος θεωρούνταν κατώτερη υπόσταση κοινωνικά, πολιτικά[11], ηθικά. Ο δούλος ήταν «έμψυχον όργανον».

β.    Ο εξευτελισμός της ανθρώπινης υπόστασης του δούλου ολοκληρώθηκε κατά τους Ρωμαϊκούς Χρόνους. Και με το τέλος της Ρωμαϊκής Εποχής ο θεσμός της δουλείας εξελίχθηκε σε δουλοπαροικία. Τότε πια ο δούλος δεν ήταν καν «έμψυχον όργανον», εμπόρευμα ανεξάρτητο, αλλά εξάρτημα του κτήματος όπου ζούσε.[12] Ο Χριατιανισμός αναγνώρισε και ολοκλήρωσε την άποψη των Σοφιστών και κήρυξε ότι «ουκ έστιν δούλος ή ελεύθερος», αλλά μόνο ενώπιον του Θεού[13], γιατί στη γη τα του Καίσαρος τω Καίσαρι».[14]

Πιο ειδικά, η θέση του Χριστιανισμού απέναντι στο φαινόμενο της εργασίας και το πρόσωπο του εργαζόμενου μπορεί να συνοψιστεί στο εξής[15]:

1.  Προωθεί - ως θρησκευτικό καθήκον πρώτα - ως κοινωνικό αίτημα για τον εργαζόμενο την αργία μιας ημέρας την εβδομάδα.

2.  Θέλει «τον εργάτη άξιον του μισθού αυτού» (Λουκάς, ι’ 7, Παύλος προς Τιμόθεον, ε’ 18).

3.  Απαιτεί υπέρ του δούλου «δίκαιον και ισότητα» εκ μέρους του κυρίου του (προς Κολοσσαείς, δ’ 11).

4.  Απαιτεί και από τον εργαζόμενο σεβασμό και ευσυνειδησία προς τον εργοδότη (προς Εφεσίους, στ’ 6 και προς Κολοσσαείς, γ’ 23).

5.  Χαρακτηρίζει χρέος φυσικό και κοινωνικό την εργασία και καταδικάζει τη βάρβαρη συμπεριφορά προς τον εργαζόμενο, κυρίως δια του κηρύγματος των κορυφαίων θεολόγων του 4ου αιώνα.[16]

Η δουλεία και η δουλοπαροικία με ποικίλες μορφές διατηρήθηκαν ως τις αρχές του αιώνα μας. Η ηθική της κοινωνίας των ελεύθερων έναντι των δούλων ή δουλοπαροίκων συνοψίζεται στο ότι τους αξιοποιούσε για την παραγωγή έργου, αλλά δεν τους αναγνώριζε δικαιώματα (ατομικά, πολιτικά, κοινωνικά).

Παραδείγματα ευπρεπούς ανθρώπινης συμπεριφοράς απέναντι σε δούλους δεν έλειψαν, αλλά ήταν εξαιρέσεις.[17] Και περιπτώσεις δούλων που τίμησαν την ανθρώπινη υπόστασή τους και διακρίθηκαν με το έργο τους είναι γνωστές.[18] Αλλά η γενική υποτίμηση της υπόστασης και του έργου του δούλου από την κοινωνία των ελεύθερων επηρέασε ακόμη και την ονομασία της εργασίας του ανθρώπου με την υποτιμητική έκφραση - προσωνυμία της δουλείας. Στη γλώσσα μας η εργασία και του «ελεύθερου» λέγεται δουλειά· και στις λατινογενείς γλώσσες - κοινωνίες η προσφορά εργασίας επωνυμήθηκε από τον servus (δούλο) και λέγεται service· αργότερα το να προσφέρει κάποιος υπηρεσία στον εαυτό του ονομάστηκε «ευγενικά» αυτοδουλεία (self-service).

Κατά τους αιώνες της θεσμοθετημένης δουλείας και δουλοπαροικίας[19] των εργαζομένων δεν έλειψαν περιπτώσεις ανθρώπινης συμπεριφοράς των δουλοκτητών ή των γαιοκτημόνων έναντι των δούλων και δουλοπαροίκων, αντίστοιχα[20], όπως δεν έλειψαν και φωνές υπεράσπισής τους, π.χ. από τον Ιωάννη Χρυσόστομο.[21] Ουσιαστικά όμως και συστηματικά αμφισβήτησε τη δουλεία και δουλοπαροικία και τον συναφή ευτελισμό του ανθρώπου  και της εργασίας του ο νεότερος Διαφωτισμός[22] επικαλούμενος και προβάλλοντας τα φυσικά δικαιώματα του Ανθρώπου. Τέτοια ήταν η ιδεολογία της αστικής τάξης τον καιρό που διεκδικούσε τιμή για τη δική της εργασία και προχωρούσε για να βγει στο προσκήνιο της  ιστορίας. Πρόσφερε εργασία και τιμούσε την εργασία και τους μη προνομιούχους της φεουδαρχικής κοινωνίας, που επίσης εργάζονταν για την κοινωνία.

Στην καλύτερη στιγμή της ιστορίας της η νεαρή αστική τάξη συμμάχησε με τους εργαζόμενους όλων των κοινωνικών ομάδων, για να ανατρέψει τους προνομιούχους που είχαν ηθικό αξίωμα να μην εργάζονται αλλά να ζουν από την εργασία των μη προνομιούχων[23]. Εκείνη τη στιγμή της ιστορίας - εννοώ βέβαια την έναρξη της Γαλλικής Επανάστασης, όταν η Τρίτη Τάξη συνεδρίασε χωριστά και αυτοανακηρύχθηκε Εθνοσυνέλευση - εκείνη τη στιγμή οι εργαζόμενοι διακήρυξαν την τιμή της εργασίας και των εργαζομένων. Η αυτο-ανακήρυξη της Γ’ Τάξης σε Εθνοσυνέλευση (ανάμεσα στις 17 και 23 Ιουνίου 1789) ουσιαστικά σήμαινε: οι εργαζόμενοι αποτελούν το έθνος και - καθότι εργαζόμενοι - νιώθουν ότι μπορούν να είναι ελεύθεροι, δίκαιοι και αδελφωμένοι.[24]

Παράλληλα με την Κοινωνική Επανάσταση του 1789 πορευόταν η Βιομηχανική Επανάσταση (έργο, καύχημα και όχημα επίσης της αστικής τάξης). Με αυτή συμπορεύτηκαν οικονομικές - κοινωνικές εξελίξεις που διαμόρφωναν, κυρίως από τα τέλη του 18ου διακριτές και ευδιάκριτα συγκρουόμενες δύο κοινωνικές τάξεις: τους εργαζόμενους για παραγωγή και μεταποίηση αγαθών (αγρότες που υπήρχαν ως τάξη από χιλιετίες) και εργάτες πόλης που άρχισαν να πληθαίνουν πολύ και να συνειδητοποιούν την αθλιότητα και τη δύναμή τους)[25] και τους εργοδότες, οι οποίοι στο όνομα του αριστοτελικού προοράν[26] διεκδικούν το δικαίωμα να καρπώνονται μέρος - μικρό ή μεγάλο - από τα αγαθά της εργασίας των εργατών τους. Γύρω από τη διεκδίκηση των αγαθών της εργασίας διαμορφώνονται αντίστοιχα:

-   οι ιδεολογίες (εργοδοτών και εργατών)

-   οι νόμοι (που διέπουν την εργασία)

-   η ίδια η συνείδηση των ανθρώπων και η νοοτροπία τους,

-   τα καταστατικά και τα προγράμματα των πολιτικών κομμάτων,

-   οι εκπαιδευτικοί θεσμοί,

-   η καλλιτεχνική δημιουργία (στο βαθμό που αυτή εκφράζει τη ζωή και τον ενθουσιασμό γι’ αυτήν ή την κόπωση απ’ αυτήν),

-   ολόκληρο το οικοδόμημα του πολιτισμού, που θεμελιώνεται με την εργασία και βασίζεται σ’ αυτήν.

Στα πλαίσια τούτης της εισήγησης - που είναι απλή ιστορική διαδρομή, απλό ιστορικό διάγραμμα - δε χωρούν όλες αυτές οι αναλύσεις. Ελπίζω όμως ότι οι αναλύσεις αυτές θα γίνουν στα πλαίσια του συνεδρίου από άλλους, αρμοδιότερους εισηγητές. Από την πλευρά μου, νομίζω θεμιτό να κλείσω με τρία θεμιτά δάνεια (από ένα φιλόσοφο, έναν πολιτικό και έναν ποιητή). Όλα επικουρούν τις θέσεις της εισήγησης, οι οποίες βέβαια κατάγονται από τη μελέτη της ιστορίας και της φιλοσοφίας.

α.  Στα πλαίσια συζήτησης για δημόσια, υποχρεωτική, δωρεάν παιδεία στο Βρετανικό Κοινοβούλιο (1830) ένα μέλος του ανέλυσε με σπάνια ειλικρίνεια και σαφήνεια τον τρόπο σκέψης και συμπεριφοράς της ιθύνουσας τάξης έναντι των εργαζομένων και της εκπαίδευσης, που ενδέχεται να επηρεάζει την επιλογή επαγγέλματος και την κοινωνική συνείδηση και θέση του εργαζόμενου. Είπε μεταξύ άλλων: «Όσο κι αν φαίνεται παράδοξο από πρώτη άποψη, η παροχή δωρεάν παιδείας στους φτωχούς που εργάζονται θα απέβαινε καταστρεπτική για την ηθική τους υπόσταση και για την ευτυχία τους. Η μόρφωση θα μάθαινε στους φτωχούς να μισούν την κοινωνική τους κατάσταση, με αποτέλεσμα να μη γίνονται καλοί υπηρέτες, αγρότες, εργάτες, επαγγέλματα που η θέση τους στην κοινωνία τους έχει προκαθορίσει».[27]

β.  Μέσα στους εργατικούς αγώνες κατά το ιθ’ αιώνα και τις πρώτες δεκαετίες του 20ου οι εργάτες άρχισαν να συνειδητοποιούν την αξία της κοινωνικής προσφοράς τους και την πολύμορφη αδικία που συντελείται σε βάρος των εργαζομένων ακόμη και με τους νόμους, που έχουν μόνο εξωτερικό ένδυμα δικαιοσύνης. Το καύχημα του εργάτη για την προσφορά του και τη διαμαρτυρία του για την αδικία που του γίνεται συνόψισε ο Κ. Παλαμάς σε λίγους στίχους (το 1923)[28]:

-   Εμείς οι εργάτες είμαστε που με τον ίδρωτά μας

ποτίζουμε τη γη για να γεννά:

-   Εμείς οι εργάτες είμαστε, που με τον ίδρωτά μας

ζημώνουμε του κόσμου το ψωμί·

     πιο δυνατά κι απ’ τα σπαθιά τα χέρια τα δικά μας·

και, μ’ όλο το αλυσόδεμα, σκάβουν και η γη πλουτεί.

γ.  Όλη η δραστηριότητα (και η εργασία) του Ανθρώπου κινείται προς τρεις στόχους, σημείωσε ο Αριστοτέλης· τα κίνητρα αυτής της δράσης γράφει ο ίδιος είναι δυο: «το τε ίδιον και το αγαπητόν».[29] Νομίζω, Κύριες και Κύριοι, ότι το πρώτο στη ζωή μας εμφανίζει υπερτροφία, το δεύτερο μένει ατροφικό. Αν δεν μπορέσουμε να επιτύχουμε ισορροπία ανάμεσα στο «ίδιον και το αγαπητόν» ή - κατά άλλην εκδοχή - το ατομικό συμφέρον και το κοινωνικό, κατρακυλάμε προς τη βαρβαρότητα. Η εργασία που είναι πηγή χαράς και δημιουργίας μετατρέπεται σε όχημα εκμετάλλευσης, αδικίας και ολέθρου. Κλείνω ολοκληρώνοντας την ωραία παρατήρηση του Αριστοτέλη: «δύο γαρ εστίν (κίνητρα) ά μάλιστα κινεί τους ανθρώπους προς το κήδεσθαι και φιλείν, το τε ίδιον και το αγαπητόν».

[1] Αριστοτέλης, Πολιτικά, 1262 b 26.

Copyright © 2001 F. K. Voros

url: www.voros.gr e-mail: info@voros.gr

Τεχνική/Διαφημιστική Υποστήριξη: www.fora.gr

---

[1] Θυμίζω μία παρατήρηση του Αναξαγόρα: «φρονιμώτατον είναι των ζώων άνθρωπον δια το χείρας έχειν». (H. Diels - W. Kranz, Die Fragmente, A102.

[2]  Υποθέτω ότι η εκδοχή αυτή σχετίζεται με μία φάση της ιστορίας του ανθρώπου: από την τροφο-συλλεκτική οικονομία στην καλλιέργεια της γης και τη συναφή χειρωνακτική εργασία.

[3]  Γένεσις, γ 19: Εν ιδρώτι του προσώπου σου φαγεί τον άρτον σου.

[4] Ησίοδος, Έργα και Ημέραι, 309.

[5] Αριστοτέλης, Πολιτικά, 1333α 25-32:

[6] Ο Αριανός (Ανάβασις Αλεξάνδρου, Α16)) σημείωσε σχετικά: «τούτους ο Αλέξανδρος δήσας εν πέδαις απέπεμψεν εις Μακεδονίαν εργάζεσθαι (με το αιτιολογικό ποινής) ότι Έλληνες όντες παρά τα κοινή δόξαντα τοις Έλλησιν υπέρ των βαρβάρων εναντία τη Ελλάδι εμάχοντο».

[7]  Προς Θεσσαλονικείς Β’, γ’ 10: ει τις ου θέλει εργάζεσθαι, μηδέ εσθιέτω....

[8] Δημ. Λυπουρλής, Ιπποκρατικά Κείμενα, Θεσσαλονίκη, 1982 (περιλαμβάνεται και ο Όρκος).

[9] Ηθικά Νικομάχεια VIII. xi. 6-7: «Ο δούλος έμψυχον όργανον.... (καθ' ||ο) μεν  ουν δούλος ουκ έστι φιλία προς αυτόν, (καθ' }|ο) δε άνθρωπος· δοκεί γαρ είναι τι δίκαιον παντί ανθρώπω προς πάντα δυνάμενον κοινωνήσαι νόμου και συνθήκης· και φιλία δη καθ’ όσον άνθρωπος...».

[10] Αριστοτέλης, Πολιτικά, 1055 a3: «Ότι δε και οι ταναντία φάσκοντες (ότι δεν υπάρχουν «φύσει» δούλοι) τρόπον τινά λέγουσιν ορθώς, ου χαλεμόν ιδείν· ... έστι γαρ τις και κατά νόμον δούλος και δουλεύων· ο γαρ νόμος ομολογία τις εστίν....» Ο σοφιστής Αλκιδάμας διακήρυξε ότι από τη φύση όλοι οι άνθρωποι γεννιούνται ελεύθεροι: «ελευθέρους αφήκε πάντας θεός, ουδένα δούλον η φύσις πεποίηκεν». Από τη θέση αυτή θα ξεκινήσει 22 αιώνες αργότερα ο Ευρωπαϊκός Διαφωτισμός. Ο Ρουσώ άρχισε το Κοινωνικό Συμβόλαιο με τούτη τη διαπίστωση-διακήρυξη: «Οι άνθρωποι γεννιούνται ελεύθεροι (από τη φύση), μα είναι παντού αλυσοδεμένοι» (από την κοινωνία που οι ίδιοι δημιουργούν...).

[11] Αριστοτέλης, Πολιτικά, 1052 a32: «άρχον και αρχόμενον φύσει, δια την σωτηρίαν (το μεν γαρ δυνάμενον προοράν άρχον φύσει και δεσπόζον φύσει, το δε δυνάμενον τω σώματι ταύτα ποιείν αρχόμενον και φύσει δούλον· διο δεσπότη και δούλω ταυτό συμφέρει». Και: 1059 b 22 : «ο δούλος όλως ουκ έχει το βουλευτικόν» και (1060 a 12): «ο βάναυσος τεχνίτης αφωρισμένην τινά έχει δουλείαν».

[12] Η θέση του εργαζόμενου ως δουλοπάροικου:

[13] Παύλου, Επιστολή προς Γαλάτας, 3. 26-28: Πάντες γαρ υιοί θεού εστέ δια της πίστεως εν Χριστώ Ιησού· ... ουκ ένι Ιουδαίος ουδέ Έλλην, ουκ ένι  δούλος  ουδέ ελεύθερος.... πάντες γαρ υμείς εις εστέ εν Χριστώ Ιησού.

[14] Λουκάς  και  Ιωάννης «απόδότε τα του Καίσαρος τω Καίσαρι, τα του θεού τω θεώ».

[15] Παναγιώτου Μπρατσιώτου, Χριστιανισμός και Εργασία, εν Αθήναις 1959, σελ. 24-27.

[16] ο.π., 6. 9-13, από όπου μεταφέρω:

α) Ει θέλει προς υμάς καθήσαι τεχνίτης ων εργαζέσθω και φαγέτω. Ει δε ουκ έχει τέχνην, κατά την σύνεσιν υμών ποιήσατε, ως μη αργώς μεθ’ υμών ζήσεται χριστιανός....» . «Ει δε ου θέλει ούτω ποιείν, χριστέμπορός εστι». (σελ. 29).

β) Ουδέν αχρηστότερον γένοιτο αν ανθρώπου διατελούντος άπαντα τον χρόνον εν ανέσει και τρυφή... Τι αηδέστερον γένοιτο αν ανθρώπου ουδέν έχοντος ποιείν. Έμπρακτον το ζώον τούτο εποίησεν ο θεός... κατά φύσιν αυτώ εστί το εργάζεσθαι, παρά φύσιν δε το αργείν... πάντα γαρ η αργία βλάπτει και τα μέλη του σώματος... βλάπτει πως η αργία...» (σελ. 11, Ιωάννης Χρυσόστομος).

γ) Ο Χρυσόστομος μέμφεται τους «κεκτημένους τους αγρούς και αδίκως δρεπομένους τον από της γης πλούτον... (και αναφωνεί) τί τούτου γένοιτο αν αδικώτερον; Ει γαρ τις εξετάσειε πώς τοις αθλίοις και ταλαιπώροις γεωργοίς χρώνται βαρβάρων αυτούς ωμοτέρους όψεται. (Μπρατσιώτης, σελ. 13 και παραπέμπει: Ε.Π. 53, 591).

δ) «Η των πλειόνων επιμέλεια πλειόνων εστίν υπηρεσία» (Μπρατσιώτης, σελ. 14 και παραπέμπει: Ε.Π.Μ. 31, 992-3, Μ. Βασίλειος).

[17] Έχει γραφεί για τον Επίκουρο (Διογένης Λαέρτιος, Βίοι Φιλοσόφων, συνεφιλοσόφουν αυτώ οι αδελφοί ... και δούλος, Μυς όνομα (Βίος Επικούρου, § 3) ... προς τους οικέτας ημερότης (ο.π. § 10) ... αφίημι ελεύθερον Μυν ... αφίημι δε και Φαίδριον ελευθέραν (§ 21). Διογένης εν τη Επιτομή των Επικούρου ηθικών δογμάτων ουδέ κολάσειν οικέτας, ελεήσειν μέντοι και συγγνώμην τινί έξειν των σπουδαίων. Επίκτητος, Διατριβαί.

[18] Επίκτητος, Διατριβαί (προοίμιο): «Τα μεν εφ’ ημίν τα δε ουκ εφ’ ημίν»...

[19] Περί δουλείας και δουλοπαροικίας: Δημ. Κυρτάτα, Δούλοι και Δουλεία κατά την Αρχαιότητα.

[20] Αναφέρεται λ.χ. η ειδική πρόνοια του Αριστοτέλη ή του Επίκουρου (δια της διαθήκης τους) υπέρ των δούλων τους.

[21]  Βλέπε σημείωση 16 γ.

[22] Αυτή ουσιαστικά ήταν η ιδεολογία της Τάξης των εργαζομένων στην προεπαναστατική Γαλλία (1789), με τη διευκρίνηση ότι τότε η Τρίτη Τάξη περιλάμβανε στους κόλπους της όλους τους μη Ευγενείς, δηλ. και την αστική τάξη (εργάτες, αγρότες, αστούς, σύνολο c. 98% του πληθυσμού).

[23] A. Maurois, Ιστορία της Γαλλίας, μετ. Κοσμά Πολίτη, σελ. 259-60. Esmond Wright, History of the World, 2. 296.

[24] Esmond Wright (general editor), History of the World, 2. 302: «they proclaimed themselves to be, not the more representatives of the Third Estate, but the National Assembly» (17 June 1789).

«The nation when assembled cannot be given orders» (declared Jean Bailly, the president of the Third Estate). «We will not leave our places, said Mirabeau, except at the point of a bayonet».

Andre Maurois, Ιστορία της Γαλλίας (μετ. Κοσμά Πολίτη), σελ. 270: «Στις 15 Μαΐου οι αντιπρόσωποι της Τρίτης Τάξης μαζί με 15 κληρικούς (που είχαν προσχωρήσει) ανακήρυξαν τη συνέλευσή τους Εθνική Συνέλευση».

[25] Esmond Wright, History of the World, ch. 35: «The New Europe» (industrial), p. 388-405. Φ. Κ. Βώρος, Δοκίμια Εισαγωγής στην Νεότερη και Σύγχρονη Ιστορία, σελ.96-129  («Βιομηχανική Επανάσταση»). Fr. Engels, Η Κατάσταση της Εργατικής Τάξης στην Αγγλία (μετ. Λευτέρη Αποστόλου, μέρος Β’, έκδοση β’).

Τζων Λιούις, Ο Μαρξισμός του Μάρξ (μετ. Τζένης Μαστοράκη, εκδ. «Μπουκουμάνη», 1975), κυρίως τα κεφ. 8, 9, 10, 12 (Αλλοτρίωση, Αδιέξοδο, Διέξοδος, Ο ρόλος των ιδεών στην Ιστορία).

Έριχ Φρομ, Η εικόνα του Ανθρώπου στον Μαρξ (μετ. Λεωνίδας Καρατζάς), εκδ. «Μπουκουμάνη»), ειδικά το κεφάλαιο για την «Αποξένωση» και το χφ. «Αποξενωμένη Ελλάδα».

[26] Θυμίζω τη σημείωση 11, όπου ένα απόσπασμα από τα Πολιτικά του Αριστοτέλη:

[27] Το απόσπασμα αυτό (από το βιβλίο του Κουζινσκί Οι ρίζες της εργατικής τάξης, 1967) περιέχεται στο βιβλίο: Β. Σκουλάτου κ.α.., Νεότερη και Σύγχρονη Ιστορία, β’ τόμο (για τη β’ τάξη λυκείου), σελ. 122 (ή 172 ή 202, σε διάφορες εκδόσεις) στο κεφ. «Η Ευρώπη και ο Κόσμος τον 19ο αιώνα».

[28] Κ. Παλαμά, Εμείς οι Εργάτες (από τη συλλογή: Δειλοί και Σκληροί Στίχοι, Σικάγο 1928. Ανθολογία Νεοελληνικής Ποίησης του Μιχ. Περάνθη, τόμος Α’, σελ. 76).

[29] Αριστοτέλης, Πολιτικά, 1262 b 26.

Τι αλλάζει στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση

 

Οι διατάξεις του νέου νομοσχεδίου για το Νέο Λύκειο θα εφαρμοστούν στους  μαθητές της Α’ Λυκείου του σχολικού έτους 2013-14, που  θα εγκαινιάσουν το νέο πρόγραμμα προκειμένου  το 2016 να εξεταστούν με το νέο σύστημα πανελλαδικών εξετάσεων. Σε αυτή την περίπτωση βασική αλλαγή αποτελεί το γεγονός ότι για την εισαγωγή στα πανεπιστήμια οι μαθητές θα εξετάζονται σε τέσσερα μαθήματα και όχι εξι  που είχε εισάγει το νομοσχέδιο της κυρίας Αννας Διαμαντοπούλου.

Πέραν αυτού, στόχος του υπουργού Κωνσταντίνου Αρβανιτόπουλου είναι να επανέλθει η γενική παιδεία στις πρώτες τάξεις και η εξειδίκευση με μαθήματα προσανατολισμού να γίνεται στην Τρίτη Λυκείου. Για την αντικειμενικότητα των ενδοσχολικών εξετάσεων θεσπίζεται ειδική τράπεζα θεμάτων. Τέλος με νομοτεχνικές βελτιώσεις η πολιτική ηγεσία του υπουργείου επέκτεινε τα όρια για τις μεταγραφές προκειμένου να ευνοηθούν όσο το δυνατόν περισσότερες οικογένειες με οικονομικά προβλήματα. Πιο αναλυτικά οι βασικές αλλαγές που εισάγει το νομοσχέδιο στην δευτεροβάθμια εκπαίδευση συνοψίζονται στα εξής:

 -         Αποσυνδέεται το Λύκειο από τις εισαγωγικές εξετάσεις μέσω αυτονόμησης των προαγωγικών και απολυτήριων εξετάσεων στο Γενικό Λύκειο από τις πανελλαδικές. Οι μαθητές θα εξετάζονται στο τέλος κάθε σχολικής χρονιάς στα μαθήματα τα οποία διδάσκονται, ενώ στη Γ' Λυκείου θα εξετασθούν επιπλέον και στα 4 μαθήματα του επιστημονικού πεδίου που έχουν επιλέξει.  

 -         Οι μαθητές της Α' και της Β' Λυκείου θα εξετάζονται με ενδοσχολικές εξετάσεις σε όλα τα διδασκόμενα μαθήματα της σχολικής χρονιάς, εκτός από τα επιλεγόμενα, όπως η Φυσική Αγωγή και η Ερευνητική Εργασία. Στη Γ' Λυκείου οι εξετάσεις θα περιλαμβάνουν τα μαθήματα των Θρησκευτικών, της Ιστορίας, της Ξένης Γλώσσας και τα τρία από τα μαθήματα της επιλεχθείσας Ομάδας Προσανατολισμού. Ο αριθμός των εξεταζόμενων μαθημάτων περιορίζεται δραστικά και ιδιαίτερα στη Γ' τάξη του Λυκείου. Αυτό θα επιτρέψει και την καλύτερη και σε βάθος φυσικά προετοιμασία των μαθητών για την εισαγωγή τους στην τριτοβάθμια εκπαίδευση. 

  -         Ενώ μέχρι σήμερα στη Β' και στη Γ' τάξη οι μαθητές παρακολουθούσαν μία εκ των τριών κατευθύνσεων, το νέο σχέδιο του υπουργείου έρχεται να αλλάξει αυτό το καθεστώς. Ειδικότερα στη Β' Λυκείου οι μαθητές θα έχουν να επιλέξουν ανάμεσα στην ομάδα των Ανθρωπιστικών Σπουδών (Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσας και Γραμματείας). Η Θετική και η Τεχνολογική Κατεύθυνση συγχωνεύονται δημιουργώντας την ομάδα προσανατολισμού Θετικών Σπουδών (Φυσική και Μαθηματικά). Στη Γ' Λυκείου προστίθεται και μια τρίτη ομάδα προσανατολισμού, αυτή των Οικονομικών - Πολιτικών - Οικονομικών Σπουδών (Μαθηματικά και Στοιχεία Στατιστικής, Οικονομία, Ιστορία, Αρχές Φυσικών Επιστημών, Οργάνωση και Λειτουργία της Πολιτείας και Οργάνωση & Διοίκηση).  

 -         Για τον υπολογισμό του βαθμού πρόσβασης στην τριτοβάθμια εκπαίδευση δεν θα υπολογίζεται μόνο ο προφορικός και γραπτός βαθμός των υπό εξέταση μαθημάτων - όπως ίσχυε μέχρι σήμερα- αλλά θα προσμετρείται και ο βαθμός προαγωγής και απόλυσης (ΒΠΑ), δηλαδή ο γενικός βαθμός όλων των τάξεων του Λυκείου. Για τον υπολογισμό του θα πρέπει να πολλαπλασιαστεί ο κάθε γενικός βαθμός με τους συντελεστές 0,5 - 0,7- 0,9 αντίστοιχα για κάθε μια από τις τρεις τάξεις. Στη συνέχεια θα αθροίζονται και θα διαιρούνται διά του τρία. Στην περίπτωση που ο ΒΠΑ είναι μεγαλύτερος ή μικρότερος από τον μέσο όρο των πανελλαδικώς εξεταζόμενων μαθημάτων, τότε θα ενεργοποιείται ο «διορθωτικός συντελεστής».   -         Θεσπίζεται ο  Εθνικός Οργανισμός Εξετάσεων (ΕΟΕ) που είναι ο επιτελικός επιστημονικός φορέας αρμόδιος για ζητήματα που αφορούν τις γραπτές προαγωγικές και απολυτήριες εξετάσεις στο Γενικό Λύκειο και τις εξετάσεις εισαγωγής στην τριτοβάθμια εκπαίδευση. 

  -         Θεσπίζεται η τράπεζα θεμάτων. Δηλαδή εφαρμόζεται διπλό σύστημα καθορισμού ερωτήσεων. Οι ερωτήσεις θα επιλέγονται ηλεκτρονικά και θα καλύπτουν το σύνολο της εξεταστέας ύλης. Είναι ερωτήσεις διαβαθμισμένης δυσκολίας, οι οποίες καθορίζουν πρότυπα για αντίστοιχες ερωτήσεις από τον εκπαιδευτικό, χωρίς όμως να ακυρώνουν την πρωτοτυπία. Οι ερωτήσεις από την τράπεζα θεμάτων θα μπορούν να αξιολογούνται και ηλεκτρονικά, μειώνοντας τον φόρτο εργασίας και δημιουργώντας αίσθημα αξιοπιστίας ως προς την αντικειμενικότητα της βαθμολόγησης.  

   -         Στα τεχνικά λύκεια η φοίτηση θα έιναι πλέον τετραετής προσφέροντας δύο κύκλους σπουδών: τον «Δευτεροβάθμιο Κύκλο Σπουδών» και την «Προαιρετική Τάξη Μαθητείας». Το υπουργείο Παιδείας σε συμφωνία με τον ΟΑΕΔ θα συνάπτει σύμβαση μεταξύ του τελευταίου και των επιχειρήσεων ώστε με ένα συμβολικό ποσό οι απόφοιτοι της Γ' τάξης των ΕΠΑΛ να κάνουν πρακτική άσκηση. Με τον θεσμό της μαθητείας δίνεται στους σπουδαστές η ευκαιρία για εξάσκηση στην αγορά εργασίας ενώ παράλληλα θα εξασφαλίζουν αρκετές προϋποθέσεις μόνιμης πρόσληψής τους είτε στην ίδια επιχείρηση είτε σε άλλη ομοειδή επιχείρηση.  

 -         Οι απόφοιτοι των ΕΠΑΛ θα μπορούν να εισαχθούν στην τριτοβάθμια εκπαίδευση. Συγκεκριμένα, οι απόφοιτοι του δεύτερου κύκλου των ΕΠΑΛ έχουν δικαίωμα συμμετοχής σε ειδικές πανελλαδικές εξετάσεις για εισαγωγή σε σχολές των τεχνολογικών εκπαιδευτικών ιδρυμάτων της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης και σε συναφείς ειδικότητες του πτυχίου τους. Οι υποψήφιοι εξετάζονται σε τέσσερα μαθήματα, δύο μαθήματα γενικής παιδείας (Μαθηματικά και Νεοελληνική Γλώσσα) και δύο μαθήματα ειδικότητας.   

  ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ -         Οι πανελλαδικές εξετάσεις θα διεξάγονται αφού οι μαθητές ολοκληρώσουν τις ενδοσχολικές απολυτήριες εξετάσεις. Ως τη 10η Οκτωβρίου του σχολικού έτους θα πρέπει να επιλέξουν μέχρι δύο επιστημονικά πεδία, στα οποία θα εντάσσονται και οι αντίστοιχες σχολές, στο μηχανογραφικό δελτίο. Τα επιστημονικά πεδία (ΕΠ) από τα οποία θα επιλέξουν οι μαθητές είναι τα εξής: 1ο ΕΠ - Ανθρωπιστικές, Νομικές και Κοινωνικές Επιστήμες, (Νεοελληνική Γλώσσα, Αρχαία, Ιστορία και Λατινικά ή Αρχές Φυσικών Επιστημών. 2ο ΕΠ - Θετικές και Τεχνολογικές Επιστήμες (Νεοελληνική Γλώσσα, Μαθηματικά, Φυσική και Χημεία). 3ο ΕΠ - Επιστήμες Υγείας (Νεοελληνική Γλώσσα, Φυσική, Χημεία, Βιολογία ή Μαθηματικά). 4ο ΕΠ - Επιστήμες Οικονομίας, Διοίκησης και Πολιτικές Επιστήμες (Νεοελληνική Γλώσσα, Μαθηματικά & Στοιχεία Στατιστικής, Οικονομία ή Ιστορία, Οργάνωση και Λειτουργία της Πολιτείας ή Οργάνωση & Διοίκηση ή Λατινικά). Για όσους επιλέξουν τα παιδαγωγικά τμήματα θα εξετασθούν στη Νεοελληνική Γλώσσα, στα Μαθηματικά & Στοιχεία Στατιστικής, στην Ιστορία και στις Αρχές Φυσικών Επιστημών. 

 ΜΕΤΑΓΡΑΦΕΣ - 

        Στα 9.000 ευρώ καθορίστηκε το εισοδηματικό όριο για κάθε μέλος οικογένειας προκειμένου ένας φοιτητής να μπορεί να πάρει μεταγραφή. Ειδικότερα, ενας φοιτητής έχει δικαίωμα να ζητήσει μετεγγραφή όταν το οικογενειακό του εισόδημα, διαιρούμενο διά του αριθμού των μελών της οικογενείαςδεν υπερβαίνει τις 9.000 ευρώ από 7.500 ευρώ που ίσχυε έως τώρα. Αυτό σημαίνει πρακτικά ότι το οικογενειακό εισόδημα τετραμελούς οικογενείας δεν πρέπει να ξεπερνά τις 36.000 ευρώ προκειμένου να έχει δικαίωμα να ζητήσει μετεγγραφή το παιδί της που σπουδάζει σε άλλη πόλη από εκείνη όπου ζει η οικογένεια. Αντίστοιχα, οικογένεια με ένα παιδί έχει πλαφόν εισοδήματος τα 27.000 ευρώ για να αποκτήσει δικαίωμα αίτησης μετεγγραφής. Ταυτόχρονα, με την ίδια ρύθμιση αυξάνεται και το επιτρεπόμενο ποσοστό των μετεγγραφών από το 10% του αριθμού των φοιτητών μιας σχολής στο 15% - δηλαδή κάθε σχολή μπορεί να δεχθεί από μετεγγραφές επιπλέον φοιτητές σε αριθμό ίσο με το 15% των εισακτέων της συνολικά.

Αστρονομικές γνώσεις στα Κυκλαδικά Τηγανόσχημα: Οι πρώτοι υπολογιστές κύησης

Ημερολόγιο με βάση τη συνοδική περίοδο του πλανήτη Αφροδίτη, με πολλαπλές εφαρμογές στην καθημερινή ζωή των ανθρώπων φαίνεται ότι χρησιμοποιούσαν οι κάτοικοι του Αιγαίου την Πρωτοκυκλαδική Ι και ΙΙ περίοδο (δηλαδή από την 4η χιλιετία πΧ), σύμφωνα με εργασία του ερευνητή των Αιγιακών γραφών, Μηνά Τσικριτσή, του καθηγητή φυσικής διαστήματος του Πανεπιστημίου Αθηνών, Ξενοφώντα Μουσά και τον Δημήτρη Τσικριτσή, υποψήφιο διδάκτορα στο πανεπιστημίου του Εδιμβούργου.

Οι ερευνητές κατέληξαν στα συμπεράσματα αυτά μελετώντας τα κυκλαδικά τηγανόσχημα σκεύη, που εμφανίζονται στον Αιγαιακό πολιτισμό και έχουν διχαλωτή ή τετράπλευρη λαβή ενώ η «βάση» τους φέρει συνήθως εγχάρακτη διακόσμηση με ομόκεντρους κύκλους, απλές ή τρέχουσες σπείρες, ακτινωτάμοτίβα, ενίοτε δε και απεικονίσεις κωπήλατων πλοίων.
 Όπως τονίζει στο ΑΠΕ – ΜΠΕ ο κ. Τσικριτσής, η πρώτη αναφορά για τον πλανήτη Αφροδίτη εμφανίζεται ιστορικά σε πινακίδα (Κ160 στο Βρετανικό Μουσείο) των βαβυλωνίων του 16ου αιώνα πΧ. Στην σελιδόσχημη επιγραφή επί βασιλιά Ammizadusa καταγράφονται 21 αναφορές εμφάνισης και εξαφάνισης της Αφροδίτης σε σχέση με καιρικά φαινόμενα. Η καταγραφή όμως των εξαφανίσεων της Αφροδίτης δεν συνδέεται με χρήση ημερολόγιου, όπως εμφανίζεται μετά από χιλιετίες (περίπου το 700 μΧ) στους Μάγια που έχουν γνώση της περιόδου της συνόδου της των 584 ημερών.

Η εργασία θα παρουσιαστεί τη Δευτέρα το πρωί κατά τη διάρκεια των εργασιών του 21ου συνεδρίου της SEAC (Societe Europeenne pour l'Astronomie dans la Culture) με θέμα «Αστρονομία: Μητέρα του Πολιτισμού και οδηγός για το μέλλον», που θα διεξαχθεί στην αίθουσα «Ι. Δρακόπουλος» του Πανεπιστημίου Αθηνών.

Στην επιστημονική μελέτη παρουσιάζονται αποτελέσματα που βασίζονται σε μελέτη των συμβόλων που επαναλαμβάνονται στα τηγανόσχημα από διάφορες περιοχές του Αιγαίου. Τα αποτελέσματα δείχνουν ότι υπολογίζουν το χρόνο με βάση την κίνηση του πλανήτη Αφροδίτη, αλλά και άλλων δύο πλανητών, του Δία και του Άρη, όπως επίσης και του Ηλίου.

===

Οι αστρονομικές γνώσεις των κατοίκων του Αιγαίου απεικονίζονται στα τηγανόσχημα και στις διάφορες πυξίδες (αγγεία) στις οποίες σημειώνουν τις κινήσεις των αστεριών και πλανητών.

Τα τηγανόσχημα, μάλλον, αποτελούν ένα είδος τέχνης, στα οποία φαίνεται ότι οι νεολιθικοί άνθρωποι τα χρησιμοποιούσαν για να συσχετίζουν δραστηριότητες και συμβάντα του βίου τους, της ύπαρξης τους και του περιβάλλον τους, με τις κινήσεις των πλανητών και ειδικά με την κίνηση του πλανήτη Αφροδίτη.

Στα τηγανόσχημα αγγεία, υπάρχει και ένα είδος συμβολικής, απλής, αλλά όχι απλοϊκής, γραφής που επιτρέπει στυλιζαρισμένα να εκφράζουν τις αστρονομικές γνώσεις, και αποτελούν ένα είδος πολύπλοκων ημερολογίων με πολλές εφαρμογές.

Όπως εξηγεί ο κ. Τσικριτσής, η Αφροδίτη εμφανίζεται πριν την ανατολή του Ήλιου για 263 ημέρες και στην συνέχεια μετά τη δύση του Ηλίου για άλλες τόσες ημέρες. «Οι 263 ημέρες αντιστοιχούν περίπου σε 9 σεληνιακούς μήνες (265 μέρες), που μπορούμε να συμπεράνουμε ότι οι αρχαίοι άνθρωποι συνδέουν με την κύηση, την πρόβλεψη της γέννας και σε όλα τα τηγανόσχημα υπάρχει σχηματικά, αλλά πολύ ρεαλιστικά το αιδοίο», λέει ο ερευνητής και προσθέτει: «Υπάρχουν σε πάρα πολλά τηγανόσχημα αγγεία χαράξεις που αναλογούν στον αριθμό των ημερών της ανθρώπινης κύησης. Φαίνεται ότι στον Αιγαιακό πολιτισμό συσχέτιζαν την κίνηση της Αφροδίτης με το βιολογικό κύκλο της κύησης. Μεταξύ των άλλων αριθμών, που είναι γραμμένοι με την συμβολική αυτή γραφή, οι γυναίκες του Αιγαίου καθημερινά, πιθανώς έβαζαν ένα σημάδι με ένα χρώμα στα έκτυπα τρίγωνα ή μηνίσκους που υπάρχουν στα τηγανόσχημα, για να παρακολουθήσουν τον κύκλο της έμμηνου ρύσης τους. Με αυτό τον τρόπου μια γυναίκα μέσα σε 32 ημέρες θα μπορούσε να διαπιστώσει αν είχε μείνει έγκυος, εφόσον είχε καθυστέρηση των εμμήνων και στη συνέχεια να προσδιορίσει τον χρόνο της γέννας».

Στα τηγανόσχημα εμφανίζεται ο Ηλιος και το ηλιακό ημερολόγιο

Τα κτερίσματα της Πρωτοκυκλαδικής Ι και ΙΙ περιόδου από τη Νάξο 3200 - 2300 π.Χ είναι ενδιαφέροντα γιατί τα νεκροταφεία τους αντικατοπτρίζουν μία πλούσια κοινωνία που είχε πρόσβαση σε πολυτελή αγαθά κύρους, λέει ο κ. Τσικριτσής.

Στην περιοχή βρέθηκαν ειδώλια από παριανό μάρμαρο και μεταλλικά κοσμήματα που συνόδευαν τους νεκρούς. Αγγεία αυτού του τύπου βρίσκονται κυρίως σε τάφους, δεν λείπουν, όμως, και παραδείγματα από οικισμούς, γεγονός που υποδηλώνει ότι είχαν χρήση και στην καθημερινή ζωή. Μαζί με τα τηγανόσχημα βρέθηκαν μικρά πήλινα δοχεία που περιείχαν χρώμα κόκκινο και γαλάζιο. Η ύπαρξη του χρώματος πιθανόν να συνδέεται άμεσα με τα τηγανόσχημα.

Από την πλευρά του ο κ. Μουσάς επισημαίνει πως «είναι φανερό από τις αναλύσεις των "γραμμένων" αριθμών στα τηγανόσχημα ότι παρατηρούσαν τις κινήσεις των πλανητών, κατέγραφαν την πορεία τους, γνώριζαν τη συνοδική τους περίοδο (όπου η Γη, ο πλανήτης και ο Ήλιος ξαναβρίσκονται στην ίδια ευθεία) και με αυτές τις κινήσεις, του Ηλίου, της Αφροδίτης, του Δία και του Άρη τηρούσαν ημερολόγια χρήσιμα για την ζωή τους».

Αξιοσημείωτο είναι ότι στα τηγανόσχημα η Αφροδίτη απεικονίζεται με οκτάκτινο αστέρι και συνδέεται με την οκταετηρίδα που χρησιμοποιούν οι Έλληνες (99 μήνες με δυο «Ολυμπιάδες» 49 και 50 σεληνιακών μηνών).

«Είναι φανερό, ότι οι άνθρωποι της εποχής εκείνης χρησιμοποιούσαν πολύπλοκα σεληνοηλιακά ημερολόγια, όπως αυτά που έχει ο Μηχανισμός των Αντικυθήρων», τονίζει ο κ. Μουσάς.

Το συνέδριο, που θα διεξαχθεί από τη Δευτέρα 2 Σεπτεμβρίου έως την Παρασκευή 6 Σεπτεμβρίου, διοργανώνουν το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο της Αθήνας, το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο και το Νομισματικό Μουσείο.

Παιδεία, Επιστήμη, Έρευνα,Τεχνολογία

Πολύ συχνή είναι πλέον η συζήτηση στην Ελλάδα για τη σύνδεση των Επιστημών που "διακονούνται" στα Πανεπιστημιακά μας Ιδρύματα με την εφαρμογή τους στον τομέα της Τεχνολογίας - Βιομηχανίας , κατ' επέκταση στην αγορά εργασίας και την οικονομική ανάπτυξη της χώρας. Στο πλαίσιο της δημόσιας εκπαίδευσης και ιδιαίτερα στη βαθμίδα του Λυκείου η ενημέρωση σχετικά με το θέμα είναι μάλλον ελλιπής - ας μου επιτραπεί η κρίση από την εικοσαετή περίπου θητεία μου στον αντίστοιχο εκπαιδευτικό χώρο. 

Αποσπασματικές προσπάθειες σε επίσημο επίπεδο με το μάθημα του ΣΕΠ δεν τελεσφόρησαν και τα γραφεία του ΚΕΣΥΠ με ανάλογα προγράμματα δεν μπορούν μάλλον να υποστηρίξουν συστηματικά τη γνώση που χρειάζονται οι νέοι του Λυκείου για να επιλέξουν σπουδές με αναπτυξιακούς ορίζοντες. 

Δεν είναι καθόλου τυχαίο ,όμως ότι το αντίστοιχου προβληματισμού άρθρο του Γ. Σηφάκη, δημοσιευμένο στον Οικονομικό Ταχυδρόμο του '87 και ανθολογημένο στο βιβλίο της Έκφρασης- Έκθεσης της Γ΄Λυκείου, κάνει πάντα εξαιρετικη εντύπωση στους μαθητές , δίνοντας μια πρώτη δυσάρεστη αίσθηση στους ίδιους για το επιστημονικό και επαγγελματικό τους μέλλον. Η αίσθηση βέβαια γίνεται απογοήτευση ακόμη πιο έντονη για κείνους τους νέους που ονειρεύονται να υπηρετήσουν την έρευνα στον επιστημονικό κόσμο.

 Ωστόσο, δεν είναι σκοπός του άρθρου μου μία ακόμη μεμψίμοιρη οπτική των κακών κειμένων του ελληνικού εκπαιδευτικού μας συστήματος. Αντίθετα, θα ήθελα να συνταχθώ με θετικές στάσεις και να υποστηρίξω την πρόταση συστηματικής ενημέρωσης των νέων μαθητών για τα σπουδαία ερευνητικά επιτεύγματα ελληνικών Πανεπιστημίων και Τεχνολογικών Ιδρυμάτων που συχνά βλέπουν το φως της δημοσιότητας ,επειδή  διακρίθηκαν και διακρίνοται με το ερευνητικό τους έργο σε Παγκόσμιους ή Ευρωπαϊκούς Διαγωνισμούς.

 Ας επιχειρήσουμε μια μικρή συμβολή προς αυτήν την κατεύθυνση και όσοι από τους αναγνώστες μας έχουν σχετική ενημέρωση μπορούν μέσω των σχολίων τους να υποστηρίξουν την προσπάθειά μας. Το πρώτο οικολογικό σαλάμι από ελιά , δημιουργία ελληνικού ΑΤΕΙ

Τα ΜΜΕ και η ερμηνεία των επιλογών τους

Για όσους ζούμε ως πολίτες των σύγχρονων δημοκρατιών στον κόσμο που λέγεται ανεπτυγμένος το θέμα της επιλογής των μέσων στην ενημέρωση της κοινωνίας ως ενσυνείδητη πολιτική επιλογή είναι ασφαλώς αναγνωρισμένο και ίσως ερμηνευμένο ανάλογα. 

Για τους νέους ανθρώπους όμως ,που είναι ακόμη μαθητές ίσως και φοιτητές και προετοιμάζονται για την πολιτική τους ταυτότητα, ποια άραγε σημασία θα είχε το να επιχειρηθεί η ερμηνεία της επιλογής των ειδήσεων από τα ΜΜΕ; 

Ας επιχειρηθεί για λόγους εκπαιδευτικούς... 

Για παράδειγμα, η φρενήρης ενασχόληση των media με τη γέννηση ενός μωρού που η τύχη(;) θέλησε να λέγεται βασιλέας; 

 Οι τίτλοι τους είναι κάπως... σκωπτικοί, ωστόσο αυτό δεν οδηγεί σε μια λακωνική παρουσίαση της είδησης, όπως θα ταίριαζε ίσως με τον σαρκασμό. 

Αντίθετα,το θέμα απολαμβάνει "αυτοκρατορική θέση" και συνοδεύεται από πλήθος φωτογραφιών για την κατά τα άλλα κοινωνική ενημέρωση των δημοσιγράφων, που ενδιαφέρονται για την ισότιμη προβολή των κοινωνικών θεμάτων και την πολιτική... ενεργοποίηση των πολιτών (sic).

Τα ΜΜΕ και η οικονομική κρίση στην Ελλάδα. Αν αφαιρέσει κανείς τον χρόνο της είδησης, η είδηση επαναλαμβάνεται το ίδιο επίκαιρα επαναλαμβανόμενη :" Η ευρωπαϊκή δίκη" ( επονομαζόμενη τρόικα) θα εκδώσει απόφαση εκταμίευσης χρημάτων μόνο αν ...

Τα ΜΜΕ και η σκανδαλοθηρία... Γίνεται είδηση προβεβλημένη το σκάνδαλο Ζαχόπουλου με τις... ροζ προεκτάσεις , αποπροσανατολίζοντας τον θεατή από το γεγονός της  πολιτικής αυθαιρεσίας και ανηθικότητας .

Η Μαρμαρογλυπτική στην Τήνο !

Η Σχολή Μαρμαρογλυπτικής στην Τήνο!!!

Φαντασία, έμπνευση, δημιουργία παιδιών

"Ένας γλάρος και ένα δελφίνι συνοδοιπόροι σ'ένα ταξίδι στο Αιγαίο με το χάρτινο καράβι της Ελπίδας, σ'ένα ταξίδι στα πέλαγα της ιστορίας μας. Ο ήλιος ανατέλλει, οι καμπάνες της εκκλησίας ηχούν. Κάπου, ένας άνδρας υποκλίνεται στους ήχους του μπουζουκιού και ένα μνημείο, αιώνιος παρατηρητής, περιμένει τον πρώτο του επισκέπτη. Η Ελλάδα ξυπνά..."

Εκπληκτικές δημιουργίες παιδιών!
 Και τα δύο έργα φιλοτεχνήθηκαν για τον ίδιο σκοπό : το διαγωνισμό της Google. To πρώτο δεν βραβεύθηκε αλλά αυτό δεν μειώνει καθόλου την αισθητική    αλλά και πολιτιστική του αξία.
Το δεύτερο βραβεύθηκε και εμφανίζεται σήμερα (14/5/2013) στη μηχανή αναζήτησης της Google.

Ελληνίδα διεκδικεί την καλύτερη δουλειά του κόσμου

ΑΝΝΑ ΦΩΤΑΚΗ

Μία Ελληνίδα, η 24χρονη Άννα Φωτάκη από το Ηράκλειο διεκδικεί μία από τις έξι καλύτερες δουλειές του κόσμου, αφού κατάφερε να προκριθεί στην τελική 25άδα.

Η Άννα πήρε μέρος στο διαγωνισμό του Υπουργείου Τουρισμού της Αυστραλίας που ξεκίνησε πριν από μερικούς μήνες και για τον οποίο χιλιάδες άνθρωποι υπέβαλλαν αιτήσεις για να διεκδικήσουν τις έξι καλύτερες δουλειές του κόσμου.

Ποιες είναι όμως οι έξι πολυπόθητες δουλειές; Chief funster (κωμικός) στη Νέα Νότια Ουαλία, lifestyle photographer (φωτογράφος μόδας) στη Μελβούρνη, taste master (γευσιγνώστης) στη Δυτική Αυστραλία και ακόμα τρεις: park Ranger (Δασοφύλακας'στο Κουήνσλαντ), wildlife caretaker (προστάτης της άγριας ζωής) στη Νότια Αυστραλία και outback adventurer (Εξερευνητής της έρημης αυστραλιανής ενδοχώρας) στη Βόρεια Επικράτεια της Αυστραλίας.

Taste Master

Η 24χρονη Άννα διεκδικεί τη θέση του taste master μαζί με 24 ακόμα ανθρώπους που επιλέχθηκαν ανάμεσα από χιλιάδες.

Ο νικητής θα έχει την ευκαιρία να ταξιδέψει γύρω στην δυτική Αυστραλία για να ανακαλύψει τα καλύτερα οινοποιία, εστιατόρια και ντόπιους παραγωγούς και να μοιραστεί τις γαστρονομικές περιπέτειες αυτές με τον παγκόσμιο ιστό.

Το πρώτο στάδιο επιλογής απαιτούσε που την υποβολή ενός βίντεο 30 δευτερολέπτων, είδε πάνω από 500,000 αιτήσεις από όλο τον κόσμο.

Ο τελικός νικητης για κάθε θέση θα επιλεγεί ανάμεσα από τους 25 που πέρασαν στο επόμενο στάδιο και το όνομά του θα ανακοινωθεί στις 21 Ιουνίου

Από μικρή η Άννα είχε μια έφεση στο καλό φαγητό ξεκινώντας από τα μυστικά της Κρητικής κουζίνας.

Όταν μετακόμισε για σπουδές στην Σκωτία, η Άννα συνέχισε να καλλιεργεί το ενδιαφέρον της αυτό και ασχολήθηκε με την ομάδα Μεσογειακής Γαστρονομίας το Πανεπιστήμιο του Εδιμβούργου, στην οποία μάλιστα εκλέχθηκε και πρόεδρος το 2010.

Επίσης στην Σκωτία η Άννα δούλεψε για το website Yelp, ένα ιστότοπο με κριτικές εστιατορίων το οποίο έχει παγκόσμια δημοτικότητα.

Τον τελευταίο χρόνο η Άννα ασχολήθηκε με το ουίσκι, ως Whisky Advisor σε γνωστό μαγαζί στο Γιορκ της Αγγλίας.
Δημοσίευμα "Ημερησία", 6/5/2013

Ένας αρχαιολόγος της Θράκης στο σχολείο μας

 Είναι ξεχωριστή τιμή και χαρά για τους μαθητές και τους δασκάλους να φιλοξενούμε στην κοινότητα του σχολείου έναν αρχαιολόγο. Είναι μια γέφυρα επικοινωνίας του παρόντος με το παρελθόν, που ζωντανεύει στα παιδιά μέσα από την ίδια τη  μαρτυρία του ερευνητή .
Την τιμή αυτή μας έκανε ο αρχαιολόγος της ΙΘ΄Εφορείας Προϊστορικών και Κλασικών αρχαιοτήτων Κομοτηνής, κ.Ματθαίος Κουτσουμανής.

 Ο αρχαιολόγος κ. Ματθαίος Κουτσουμανής και η ανασκαφική του ομάδα έφερε στο φως Πλωτινόπολη, ανασκαφή βασισμένη στην αρχαιολογική μελέτη ενός άλλου σπουδαίου αρχαιολόγου της περιοχής του καθηγητή Γ. Μπακαλάκη. Από το 1977 η ΙΘ΄ Εφορεία αρχαιοτήτων ανέλαβε  τη συστηματική ανασκαφή του λόφου της Αγίας Πέτρας.


Στον κ. Κουτσουμανή ανατέθηκε η ανασκαφή από το 1996 και τα καταπληκτικά ευρήματα που ανακαλύφθηκαν  τεκμηριώνουν επιστημονικά τη διαχρονικότητα της κατοίκησης στην περιοχή της Θράκης και ειδικότερα στο ν. Έβρου από τη νεολιθική εποχή έως και τα μεταβυζαντινά χρόνια.
Η παρουσίαση του αρχαιολόγου ήταν πολύ μεθοδική και κατανοητή.

  Πλούσιες εικόνες των ευρημάτων παρουσίασαν τη σπουδαιότητα της αρχαιολογικής έρευνας.

 Με την ευγενική και σεμνή παρουσία του ο κ.Κουτσουμανής  ανέδειξε  τη συνεργασία της ομάδας του αρχαιολόγου και την αλληλοεκτίμηση που διαπνέει την επίπονη αλλά πολύ γοητευτική ,κατά τη μαρτυρία των παιδιών,  εργασία του αρχαιολόγου.

  Η αρχαιολογική έρευνα στην περιοχή του Έβρου δεν είναι ευρύτερα γνωστή και γι αυτό η γνωριμία των μαθητών με τον αρχαιολόγο είχε ιδιαίτερα μεγάλη σημασία. Τεκμηρίωσε ότι η Θράκη γενικότερα και ο Έβρος ειδικότερα επιλέχθηκαν ως περιοχές μόνιμης και οργανωμένης εκατάστασης από τους νεολιθικούς χρόνους. Ο εμπορικός  πλούτος της περιοχής από τον πλωτό ποταμό Έβρο, όπως μας είπε ο αρχαιολόγος, ήταν πόρος οικονομικής και πολιτιστικής ανάπτυξης.  

Η εμπειρία της γνωριμίας με τον αρχαιολόγο και τα ευρήματα της περιοχής ζωντάνεψε το ενδιαφέρον των μαθητών για την   Ιστορία , κάνοντάς  την και δική τους Ιστορία.
Ευχαριστούμε θερμά .

Όραμα, Πίστη, Αγώνας

Ο Μάρτιν Λούθερ Κινγκ, πολιτικός, ακτιβιστής, πάστορας, ανθρωπιστής και νομπελίστας, δολοφονήθηκε σαν σήμερα, στις 4 Απριλίου του 1968. Γεννήθηκε και έδρασε σε μια εποχή που είχε ανάγκη από έναν οραματιστή ηγέτη. Ο σκληροπυρηνικός Νότος των ΗΠΑ, οι διαχωριστικές φυλετικές γραμμές και οι λευκές κουρτίνες στα λεωφορεία τον σημάδεψαν. Της Έφης Μήτσιου

Από το 1960 έως το 1968 η αμερικανική κοινωνία άρχισε να ενδιαφέρεται πιο έντονα από ποτέ για ζητήματα πολιτικού, κοινωνικού, εκπαιδευτικού, θεολογικού και φυλετικού περιεχομένου. Αυτή η ιστορική περίοδος αποτέλεσε την αποκορύφωση του σύγχρονου κινήματος των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και ενέπνευσε πολλά φιλελεύθερα κινήματα, όπως το κίνημα των ομοφυλοφίλων, των φοιτητών, των γυναικών και των μαύρων.

Βέβαια, οι πρώτες προσπάθειες ξεκίνησαν ήδη από τη δεκαετία του ’50, ήταν όμως μεμονωμένου χαρακτήρα. Όμως, τη δεκαετία του ’60 τα μέχρι τότε δρώντα υποκείμενα αντιλήφθηκαν τον εαυτό τους ως μία κοινωνική συλλογικότητα.

Μέσα σε αυτό το πλαίσιο αναμοχλεύσεων και ριζοσπαστικοποιήσεων πορεύτηκε ο Κινγκ. Οι νουθεσίες του Μαχάτμα Γκάντι άσκησαν σημαίνουσα επίδραση στην ήδη αφυπνισμένη σκέψη του, καθώς και οι θεωρίες των σύγχρονων προτεσταντών θεολόγων. Υιοθέτησε την φιλοσοφία της πολιτικής ανυπακοής και της μη βίας, την οποία έκανε σημαία του αγώνα του.

Μέχρι το 1955 η δράση του περιοριζόταν σε διδαχές στην εκκλησία των βαπτιστών της Αλαμπάμα, όπου ήταν εφημέριος. Η δημόσια δράση του ξεκινά με τη σύλληψη της νεαρής μοδίστρας Ρόζα Παρκς στην Αλαμπάμα, η οποία αρνήθηκε να παραχωρήσει τη θέση της στο λεωφορείο σε ένα λευκό, όπως όριζε η Νομοθεσία Φυλετικών Διακρίσεων. Ο Μάρτιν Λούθερ Κινγκ ως επικεφαλής του κινήματος Ένωση για την Πρόοδο, μαζί με άλλους ένθερμους ντόπιους μαύρους ξεκίνησαν σειρά διαμαρτυριών και εκδηλώσεων.

Κατά τη διάρκεια της δράσης του πέρασε πολλά. Απειλές, αλλεπάλληλες φυλακίσεις, δολοφονικές απόπειρες και εμπρηστικές επιθέσεις στο σπίτι του από την Κου Κλούξ Κλαν. Όμως δεν έκανε βήμα πίσω. Στάθηκε εκεί που πάντοτε ανήκε, στο πλευρό των καταπιεζομένων, να απαιτεί το ύψιστο αγαθό της ελευθερίας.


«Έχω ένα όνειρο» φώναζε τον Αύγουστο του 1963 στην Ουάσιγκτον κάτω από το άγαλμα του Λίνκολν. Ο λόγος του θυελλώδης και εμπνευσμένος, συγκλόνισε χιλιάδες διαδηλωτές. Εκεί αποκατέστησε τη θέση της μαύρης κοινότητας στην ιστορία, την οποία ανέδειξε ως άρρηκτα συνδεδεμένη με την ιστορία των Η.Π.Α.


Το 1964 του απενεμήθη το Νομπέλ Ειρήνης, ενώ παράλληλα ψηφίστηκε ο Νόμος περί Πολιτικών Δικαιωμάτων που καταργούσε τις φυλετικές διακρίσεις σε δημόσιους χώρους.

Στη συνέχεια, άρχισε να διατυπώνει θέσεις και κρίσεις για την εξωτερική πολιτική των Η.Π.Α. Σε μία ομιλία του το 1967 με τίτλο Πέρα από το Βιετνάμ εξαπέλυσε δριμύ κατηγορώ ενάντια στις σκοπιμότητες του πολέμου. Ήταν πιο προφητικός από ποτέ:

«Είναι παράξενο ότι οι Αμερικανοί, που τόσο προσεκτικά υπολογίζουν τις πιθανότητες στρατιωτικής νίκης, δεν αντιλαμβάνονται ότι βαδίζουν προς ψυχολογική και πολιτική ήττα. Η εικόνα των ΗΠΑ δεν θα ξαναγίνει ποτέ εικόνα επανάστασης, ελευθερίας και δημοκρατίας μα εικόνα βίας και μιλιταρισμού».

Ένα χρόνο μετά, δολοφονήθηκε στο μοτέλ Λορέιν στο Μέμφις με σφαίρα στο κεφάλι, από έναν «λευκό αδελφό». Το ημερολόγιο έδειχνε 4 Απριλίου 1968 και ήταν μόλις 39 ετών.

Ο Μάρτιν Λούθερ Κινγκ αποτελεί αναμφισβήτητα σύμβολο για την αμερικάνικη ιστορία και ένας εκ των θεμελιωτών της. Άραγε 50 χρόνια μετά το περίφημο I have a dream, πραγματοποιήθηκε το όνειρό του;

Ρατσισμός

Τζέσε Όουενς: Ο ολυμπιονίκης που εξόργισε τον Χίτλερ

 

Ο πρωταθλητής που κατόρθωσε να ντροπιάσει τον Αδόλφο Χίτλερ στην Ολυμπιάδα του Βερολίνο το 1936, υπό τις επευφημίες Γερμανών οπαδών, ο Τζέσε Όουενς, έφυγε από τη ζωή σαν σήμερα στις 31 Μαρτίου του 1980.

«Ήταν στον τελικό των 100 μέτρων που είχα την μεγαλύτερη αγωνία. Βλέπετε, μετά από μήνες προπόνησης έρχεται η στιγμή που έχεις 6 άντρες στον τελικό και αυτοί οι 6 άντρες αντιπροσωπεύουν τους γρηγορότερους ανθρώπους του κόσμου. Εκεί αρχίζεις να συνειδητοποιείς ότι θα υπάρχει μόνον ένας νικητής. Αυτός είναι τα πάντα, κανείς άλλος δεν έχει σημασία. Ο χαμένος –και είναι 5 οι χαμένοι βασικά- είναι απλώς άλλος ένας απλός άνθρωπος.

Το όπλο εκπυρσοκροτεί και τρέχεις στον αγώνα με τον τρόπο που έχει προγραμματίσει στο μυαλό σου, ομοιόμορφα και προς τα μπρος. Και ενώ εγώ ήμουν μπροστά ξαφνικά η μνήμη μου έπεσε στο κενό. Ξέχασα τι προσπαθούσα να κάνω[...] Όμως τα ολυμπιακά ρεκόρ δεν κατορθώνονται έτσι. Με την άκρη του ματιού μου μπορούσα να νιώσω να πλησιάζει το τέρμα και τότε ακριβώς σαν ένα φλας, όλα επανήλθαν στο μυαλό μου. Θυμήθηκα τα λόγια του Charles Riley: χαλάρωσε, χαλάρωσε. Τώρα τα χέρια αρχίζουν να κινούνται ελεύθερα, μέσα στη χαλαρότητά τους χτυπούν την κορδέλα τερματισμού και όλη η πίεση, όλο το άγχος, όλα έχουν φύγει ..».

Έτσι περιέγραψε ο Τζέσε Όουενς, ολυμπιονίκης το 1936, μία από τις νίκες του στην Ολυμπιλάδα του Βερολίνο. Την στιγμή που ο Όουενς τερμάτιζε και γνώριζε τον θρίαμβο υπό τον ρυθμικό ήχο του ονόματός του να ακούγεται στο στάδιο, στις επίσημες θέσεις του σταδίου υπήρχε μια έντονη δραστηριότητα.

Ψηλά στις θέσεις ο Αδόλφος Χίτλερ, ο δικτάτορας της Γερμανίας και οπαδός της άρειας φυλής, συγκέντρωσε τους διπλανούς του και πετάχτηκε έξω από το στάδιο. Αυτή είναι μια συναισθηματική εκδοχή της σκηνής της νίκης του Όουενς, που έχει μείνει στην ιστορία. Ρεπόρτερς της εποχής, ωστόσο, ανέφεραν ότι ο «Φίρερ» δεν συνεχάρη γενικότερα κανέναν μη Γερμανό νικητή. Ενώ ο ίδιος ο Όουενς δήλωσε αργότερα: «Οταν πάντως πέρασα μπροστά από τον καγκελάριο, τον είδα να σηκώνεται όρθιος και να με χαιρετίζει. Ανταπέδωσα τη χειρονομία και συνέχισα τον πανηγυρισμό μου» ενώ τόνισε το γεγονός ότι «ούτε ο πρόεδρος Ρούσβελτ με κάλεσε ποτέ στον Λευκό Οίκο ούτε ο πρόεδρος Τρούμαν. Εστω ένα συγχαρητήριο τηλεγράφημα, βρε αδελφέ...».

Όμως τα νεύρα και η απογοήτευση του Χίτλερ ήταν πραγματικότητα. Τα είχε προκαλέσει ο γιος ενός δουλοπάροικου και εγγονός σκλάβων, που κατάφερε να διαψεύσει στην πράξη τις θεωρίες του Χίτλερ περί άρειας υπεροχής.

Η ιστορία φαίνεται πως είχε φυλάξει για τον 23χρονο τότε Τζέσε Όουενς, γεννημένο στο Όουκβιλ της Αλαμπάμα των ΗΠΑ το 1913, αυτό το ρόλο, να «καταστρέψει» την τέλεια οργανωμένη Ολυμπιάδα του Χίτλερ το 1936. Τότε ο Όουενς κέρδισε τέσσερα ολυμπιακά μετάλλια και έσπασε ένα ολυμπιακό ρεκόρ. Οι Γερμανοί φίλαθλοι, σε αντίθεση με τον δικτάτορα, αποθέωσαν τον Όουενς και στο Στάδιο του Βερολίνου αλλά και στους δρόμους της πόλης και στο Ολυμπιακό Χωριό, μολονότι η ναζιστική προπαγάνδα κατηγορούσε τις ΗΠΑ ότι «έφτιαξαν ομάδα γεμάτη με μαύρα κατακάθια».

Επίσης στα απομνημονεύματά του μίλησε με τρυφερότητα για τη φιλία του με το Λουτς Λονγκ, τον Γερμανό άλτη του μήκους, που κατέκτησε το ασημένιο μετάλλιο. «Είχα όλα τα πράγματα που κάθε φτωχός άνθρωπος θα ευχόταν στη ζωή του. Την αγάπη του κόσμου, την αγάπη ενός λαού και μια καλή φήμη. Και απόλαυσα επευφημίες και προνόμια πρωταθλητή. Αυτό ικανοποίησε όλα τα όνειρα που είχα ως παιδί στις βαμβακοκαλλιέργειες της Αλαμπάμα, όπου η οικογένειά μου ζούσε μέσα στην αδικία και την καταπίεση. Έχω δει ανθρώπους από όλα τα μέρη του κόσμου να έρχονται να μιλάνε στην μητέρα μου και τον πατέρα μου [...]η μητέρα μου και ο πατέρας μου, άνθρωποι χωρίς εκπαίδευση, κι όμως χάρηκαν όλες αυτές τις στιγμές». Αυτός ήταν ο απολογισμός του Τζέσε Όουενς.

Δημοσιευμένο από tvxs.gr

Αλληλεγγύη

Μαθητές στην Πάτρα, αντί να πάνε πενταήμερη εκδρομή, έδωσαν τα χρήματα που είχαν συγκεντρώσει για να στηρίξουν οικονομικά μαθητή άλλου σχολείου που αντιμετωπίζει σοβαρό πρόβλημα υγείας.

Σύμφωνα με το thebest.gr, μαθητές της Γ’ τάξης του λυκείου των Δεμενίκων πριν από  λίγες ημέρες πληροφορήθηκαν μέσω  mail, που έστειλε προς όλα τα σχολεία της περιοχής η διεύθυνση του 11ου Γυμνασίου της Πάτρας,  για το σοβαρό πρόβλημα υγείας που αντιμετωπίζει μαθητής του συγκεκριμένου σχολείου.

Πρόκειται για μαθητή ο οποίος πάσχει από ινομύωμα εγκεφάλου και χρειάζεται οικονομική ενίσχυση για την ιατρική αντιμετώπιση του προβλήματος.

Αμέσως μόλις  οι μαθητές της Γ’ Λυκείου των Δεμενίκων πληροφορήθηκαν για το πρόβλημα υγείας που αντιμετωπίζει ο μαθητής του 11ου Γυμνασίου, έλαβαν την απόφαση, όλα τα χρήματα που έχουν συγκεντρώσει για την πραγματοποίηση της πενταήμερης εκδρομής τους, να τα διαθέσουν για τις ανάγκες της νοσηλείας και πραγματοποίησης της εγχείρησης.

Σήμερα Αντιπροσωπεία των μαθητών του Λυκείου Δεμενίκων θα επισκεφθεί στο Νοσοκομείου τον μικρό μαθητή και θα παραδώσει τα χρήματα που προορίζονταν για την εκδρομή.

Δημοσιευμένο στο tvxs.gr

Ένας σύγχρονος πνευματικός άνθρωπος

  «Αντισταθείτε, αντισταθείτε σ΄αυτόν που σας λέει να κάνετε μικρά όνειρα, αντισταθείτε στα όνειρα των γονιών σας για μια θεσούλα, αντισταθείτε στη μιζέρια της καθημερινότητας, αντισταθείτε σ΄ ό,τι πλήττει την αισθητική σας, μην υποκλινόσαστε σ΄ ό,τι δεν σας αρέσει, αντισταθείτε -όχι απαραίτητα στην πολιτική, αλλά στην καθημερινότητα- αυτή είναι περισσότερο πολιτική-, αντισταθείτε στους καθηγητές σας, αντισταθείτε και δράστε...»

 Αυτό το μήνυμα έστειλε χθες από την Αίθουσα Τελετών του Α.Π.Θ. ο βραβευμένος Ελληνας σκηνοθέτης Κώστας Γαβράς, ο οποίος αναγορεύτηκε χθες επίτιμος διδάκτορας του Τμήματος Κινηματογράφου της Σχολής Καλών Τεχνών. Κατά παρέκκλιση του πρωτοκόλλου, ο Κ. Γαβράς δεν έκανε αντιφώνηση. Ευχαρίστησε για τα καλά τους λόγια τις πρυτανικές αρχές και στη συνέχεια ζήτησε να απαντήσει σε ερωτήσεις φοιτητών.

 «Είμαι άνθρωπος των εικόνων και μου είναι δύσκολο να βγάλω λόγο», είπε, πριν όμως δώσει τον λόγο στους παριστάμενους, θυμήθηκε τους γονείς του και σημείωσε ότι αν ζούσε η μητέρα του θα ήταν πολύ υπερήφανη για εκείνον που αναγορεύτηκε επίτιμος διδάκτορας του Α.Π.Θ., αλλά και για τα άλλα δύο αδέλφια του, τον Απόστολο που είναι δικηγόρος στην Αθήνα και τον Χαράλαμπο, που κάνει έρευνα στην ιατρική στη Βοστόνη. «Η μητέρα μου ήθελε να μάθουμε γράμματα», είπε, ενώ για την πορεία του στον κινηματογράφο ανέφερε ότι το 10% είναι ταλέντο, αλλά το 100% είναι δουλειά.

  Κάλεσε παράλληλα τους νέους να πιστέψουν στον εαυτό τους και προέβλεψε ότι μέσα σε αυτές τις συνθήκες οικονομικής καταστροφής το μέλλον θα... παίζεται σε παγκόσμιο επίπεδο και ακόμα ότι «μια καινούργια ανθρωπότητα πάντα γεννιέται μετά από μεγάλες κρίσεις». Την Κυριακή το βράδυ ο διεθνούς φήμης Ελληνας σκηνοθέτης συμμετείχε σε συζήτηση που διοργάνωσε το Α.Π.Θ. με θέμα τον ρόλο του τραπεζικού συστήματος στην οικονομική κρίση, ενώ αμέσως μετά προβλήθηκε η τελευταία του ταινία «The Capital - Το κεφάλαιο». «Το χρήμα είναι η νέα θρησκεία. Την ακολουθούμε σαν ναρκωμένοι, όπως ο πρωταγωνιστής της ταινίας. Ξέρουμε ότι οδηγεί στην απόλυτη καταστροφή, όμως συνεχίζουμε», είπε ο σκηνοθέτης.

Έλληνες καλλιτέχνες προσφέρουν τα έργα τους για τη μείωση του ελληνικού χρέους...Θέμα των έργων (;) 'Ελλάδα και Ευρώπη" ...

Στην αντιμετώπιση της οικονομικής κρίσης, με μια συμβολική αλλά και ουσιαστική κίνηση, συμβάλλουν περισσότεροι από 30 Έλληνες καλλιτέχνες, οι οποίοι προσφέρουν αφιλοκερδώς τα έργα τους σε δημοπρασία, με στόχο τα έσοδα που θα συγκεντρωθούν να πάνε στην μείωση του ελληνικού χρέους.

Ειδικότερα, με πρωτοβουλία της Ελληνογερμανικής Αγωγής, που ξεκινάει κύκλο εκδηλώσεων για την Ευρώπη, την κρίση και τις σχέσεις των νέων με την πολιτική και την τέχνη, συγκεντρώθηκαν 32 έργα μερικών από σημαντικούς Έλληνες καλλιτέχνες, τα οποία και θα δημοπρατηθούν από τον οίκο Bonhams στο πλαίσιο του εαρινού (24Απριλίου 2013) Greek Sale, που θα γίνει στο Λονδίνο.

Τα έσοδα από τη δημοπρασία θα δοθούν στο μη κυβερνητικό και μη κερδοσκοπικό οργανισμό «GreeceDebtFree»(GDF) με σκοπό την αγορά ελληνικών κρατικών ομολόγων στις διεθνείς αγορές σε τιμές πολύ χαμηλότερες από το ποσό που οφείλεται στο ελληνικό κράτος. O GDF στη συνέχεια βοηθά στη μείωση του χρέους μέσω της ακύρωσης των εν λόγω ομολόγων.

Όπως αναφέρει το ΑΜΠΕ, η πρωτοβουλία θα παρουσιαστεί τη Δευτέρα 8 Απριλίου, στις 12.00μ.μ. στο χώρο Image Gallery ( Αμαλίας 36). Στην εκδήλωση έχουν κληθεί να απευθύνουν χαιρετισμό ο υπουργός Παιδείας, Θρησκευμάτων, Πολιτισμού και Αθλητισμού Κωνσταντίνος Αρβανιτόπουλος, ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας, ενώ για τα έργα τέχνης θα μιλήσει η ομότιμη καθηγήτρια Ιστορίας της Τέχνης και Διευθύντρια της Εθνικής Πινακοθήκης, Μαρίνα Λαμπράκη Πλάκα.

Θέμα των έργων η Ευρώπη, το μέλλον της, η θέση της Ελλάδας στην Οικονομική και Νομισματική Ένωση. Την ίδια ημέρα θα παρουσιαστούν τα πρώτα συμπεράσματα μεγάλης πανελλαδικής έρευνας που διεξήγαγε για την Ελληνογερμανική Αγωγή η εταιρεία δημοσκοπήσεων VPRC, με θέμα τις απόψεις των νέων για την Ευρώπη, το ευρώ, το μέλλον τους.

Στη δημοπρασία συμμετέχουν οι σημαντικότεροι εκπρόσωποι της ελληνικής εικαστικής σκηνής που δημιούργησαν και προσέφεραν έργα ζωγραφικής και γλυπτικής, τα περισσότερα γύρω από τον κοινό άξονα «Ευρώπη και Ελλάδα». Κοινός προβληματισμός το μέλλον της Ευρωπαϊκής Ένωσης, των πολιτικών και των πολιτισμών της μέσα στον οικονομικό «κυκλώνα», στην καρδιά του οποίου βρέθηκε η χώρα μας.

Οι καλλιτέχνες που δημιούργησαν και προσέφεραν έργα, για να δημοπρατηθούν στο εαρινό Greek Sale είναι (με αλφαβητική σειρά) οι: Γιάννης Αδαμάκης, Κώστας Βαρώτσος, Αλέξης Βερούκας, Όπυ Ζούνη (προσέφερε έργο η οικογένειά της), Χρήστος Καρράς, Δημοσθένης Κοκκινίδης, Χάρης Λάμπερτ, Αφροδίτη Λίττη, Τάσος Μαντζαβίνος, Ναταλία Μελά, Βαγγέλης Μουστάκας, Χρήστος Μποκόρος, Δημήτρης Μυταράς, Βάνα Ξένου, Θεόδωρος Παπαγιάννης, ‘Αγγελος Παπαδημητρίου, Ιωάννης Παρμακέλλης, Φαίδων Πατρικαλάκις, Κωνσταντίνος Ράμμος, Γιώργος Ρόρρης, Εδουάρδος Σακαγιάν, Παύλος Σάμιος, Βασίλης Σολιδάκης, Σωτήρης Σόρογκας, Γιώργος Σταθόπουλος, Νίκος Στεφάνου, Παναγιώτης Τέτσης, ‘Αννα Μαρία Τσακάλη, Αλέκος Φασιανός, Μαρία Φιλοπούλου, Γιώργος Χαδούλης και Μανώλης Χάρος.

Οι τιμές των έργων είναι ιδιαίτερα χαμηλές, ενώ ο οίκος Bonhams συμμετέχει αφιλοκερδώς.