Τα Μουσεία συνδέουν δυναμικά το παρελθόν με το παρόν

Εκατοντάδες άνθρωποι πέρασαν από το Μουσείο της Ακρόπολης για τη Διεθνή Ημέρα Μουσείων

Με φόντο τη φωταγωγημένη Ακρόπολη και παρά το βροχερό καιρό και το κρύο, εκατοντάδες επισκέπτες βρέθηκαν στο Μουσείο της Ακρόπολης που γιόρτασε τη Διεθνή Ημέρα Μουσείων με διαλέξεις, μουσική, ξεναγήσεις, εκπαιδευτικά προγράμματα, συναυλίες και είσοδο ελεύθερη για όλους. Από νωρίς το πρωί, σχολεία από πολλά μέρη της χώρας, Έλληνες που άδραξαν την ευκαιρία της δωρεάν εισόδου και πολλοί ξένοι τουρίστες προσήλθαν για να θαυμάσουν τον αρχαίο ελληνικό πολιτισμό. Με θέα τα αρχαϊκά αγάλματα, το κοινό απόλαυσε μελωδίες Μάνου Χατζηδάκι και Μίκη Θεωδοράκη από τον πιανίστα Μάριο Στρόφαλη. Ανάμεσα στους επισκέπτες και η πριγκίπισσα Άννα, που βρέθηκε στη χώρα μας για την τελετή παράδοσης της Ολυμπιακής Φλόγας, θαύμασε τα αυθεντικά γλυπτά της ζωφόρου δίπλα στα αντίγραφα Με την ευκαιρία της Διεθνούς Ημέρας Μουσείων, σε συνεργασία με το Εθνικό Νομισματοκοπείο, το Μουσείο της Ακρόπολης καθιέρωσε την κοπή αναμνηστικού κέρματος με παραστάσεις μικρών αλλά αγαπητών εκθεμάτων του. Το πρώτο αναμνηστικό μετάλλιο έχει στην κύρια όψη του την παράσταση της κεφαλής της Αθηνάς από τα νομίσματα που βρέθηκαν στο λάκκο με τα αγάλματα των αρχαϊκών κορών, βορειοδυτικά του Ερέχθειου. Τα νομίσματα διατίθενται στα πωλητήρια του Μουσείου. Αύριο, Σάββατο 19 Μαΐου, η Ορχήστρα του Δήμου Αθηναίων θα ερμηνεύσει στον προαύλιο χώρο της Ακρόπολης έργα Μότσαρτ και Χάιντν, ενώ το μουσείο θα παραμείνει ανοικτό από το πρωί στις 8 έως τα μεσάνυχτα. Πέρσι, 18 χιλιάδες επισκέπτες πέρασαν από το Μουσείο. Ενώ, σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα, τους δικούς του φανατικούς επισκέπτες δείχνει να δημιουργεί το Μουσείο της Ακρόπολης, καθώς ένα ποσοστό 23% το επισκέφθηκε μέχρι στιγμής τρεις ή και περισσότερες φορές. Η έρευνα, πραγματοποιήθηκε για επτά εβδομάδες στις αρχές του καλοκαιριού του 2011, με δείγμα 188 επισκεπτών. Μεγάλη ανταπόκριση είχε στις ηλικίες από 18 ως 24 ετών, οι οποίοι απάντησαν με προθυμία σε πολλαπλές ερωτήσεις. Παράλληλα, τα γιορτινά τους φόρεσαν περισσότερα από τριάντα χιλιάδες μουσεία σε τουλάχιστον 100 χώρες, μεταξύ των οποίων και στην Ελλάδα, για να υποδεχθούν τη Διεθνή Ημέρα Μουσείων, που από το 1977 γιορτάζεται κάθε χρόνο στις 18 Μαΐου. Φέτος, τιμώμενο μουσείο είναι το Μουσείο Γουλανδρή Φυσικής Ιστορίας που εστιάζει στα προβλήματα του περιβάλλοντος. Κάθε χρόνο, η μέρα αυτή περιστρέφεται γύρω από μια κεντρική ιδέα. Φέτος, η 35η επέτειος θέσπισης της Παγκόσμιας Ημέρας Μουσείων από το Διεθνές Συμβούλιο Μουσείων (ICOM) έχει ως θέμα «Το Μουσείο σε έναν κόσμο που αλλάζει. Νέες προκλήσεις, νέες εμπνεύσεις». Το διεθνώς αναγνωρισμένο Μουσείο Γουλανδρή, που ίδρυσαν το 1964 ο Άγγελος και η Νίκη Γουλανδρή, είναι το πρώτο Μουσείο Φυσικής Ιστορίας που δημιουργήθηκε στην Ελλάδα και το πρώτο που έθεσε τα θεμέλια της περιβαλλοντικής εκπαίδευσης. Κάθε χρόνο, 75.000 παιδιά, ανάλογα με την ηλικία και το πρόγραμμα που θα διαλέξουν, μαθαίνουν για τα ζώα και τα φυτά, τους κινδύνους που τα απειλούν, το ρόλο του ανθρώπου στη φύση, αλλά και τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει ο ίδιος μέσα σ' αυτή: της τροφής, της ενέργειας, των μεταφορών, των φυσικών πόρων και του νερού. Προκλήσεις που εδώ και χρόνια πραγματεύεται το Μουσείο. Οι εκδηλώσεις συνεχίζονται μέχρι την Κυριακή το βράδυ. Δημοσίευμα  " Καθημερινής" , 18/5/2012

Η ΣΧΟΛΙΚΗ ΒΙΑ

 7/3/2012

Απόσπασμα δημοσίευσης στο ΒΗΜΑ

«Το θέμα μας αφορά όλους, γονείς και πολιτικούς. Η σχολική βία και οι συμμορίες δεν είναι φαινόμενο της κρίσης. Πάντα υπήρχε. Είναι φαινόμενο ευρωπαϊκό, φαινόμενο του δυτικού ημισφαιρίου του πλανήτη. Σε περιόδους κρίσης όμως η βία παροξύνεται. Ο λόγος που αναπτύσσεται για την κρίση πολλές φορές είναι χειρότερος από την ίδια την κρίση και παροξύνει το φαινόμενο της βίας» τόνισε ο υπουργός Υγείας.

Στην εκδήλωση παρουσιάστηκε μεγάλη πανελλαδική έρευνα της εταιρείας δημοσκοπήσεων V-Prc για την παιδική βία σύμφωνα με την οποία το ένα τρίτο των μαθητών δηλώνουν δυσαρεστημένοι από τη σχολική ζωή

Ο κ. Λοβέρδος εξέφρασε την ανάγκη συντονισμού των δύο υπουργείων, Παιδείας και Υγείας, για την αντιμετώπιση τέτοιων φαινομένων, «τον οποίο συντονισμό δεν πρέπει να διακόψει η εκλογική διαδικασία του Απριλίου». Ως υπουργείο Υγείας - σημείωσε - πρέπει να εξετάσουμε δυνατότητες παρέμβασης στον τομέα των ψυχικών τραυμάτων που αφήνει ακόμη και η λεκτική βία.

Στην εκδήλωση παρουσιάστηκε μεγάλη πανελλαδική έρευνα της εταιρείας δημοσκοπήσεων V-Prc για την παιδική βία σύμφωνα με την οποία το ένα τρίτο των μαθητών δηλώνουν δυσαρεστημένοι από τη σχολική ζωή. Σύμφωνα με τα στοιχεία της έρευνας επτά στους δέκα μαθητές δηλώνουν ότι στη σχολική τους ζωή έχουν παρατηρήσει φαινόμενα καταστροφών και ενδοσχολικής βίας. Μεγαλύτερο είναι το ποσοστό στο λύκειο που φτάνει το 73%.

Όμως η ενδοσχολική βία εκδηλώνεται κυρίως λεκτικά. Χλευασμοί, εξυβρίσεις σε ποσοστό 88%, διάδοση αρνητικών σχολίων σε ποσοστό 67% ενώ εκφοβισμοί, απειλές κ.ά. καταγράφονται σε ποσοστό 44%. Περιστατικά σωματικής βίας καταγγέλλουν ότι έχουν δει δύο στους τρεις μαθητές. Περιστατικά επιθέσεων με αυτοσχέδια όπλα έχουν χαμηλό ποσοστό μόλις 5% ενώ οι σεξουαλικές παρενοχλήσεις - προσβολές κ.λπ. έχουν καταγραφεί σε ποσοστό 33%. Τουλάχιστον το 26% των μαθητών έχουν υπάρξει θύματα κάποιας μορφής βίας στο σχολείο. Ένας στους 10 μαθητές δηλώνει ότι ο ίδιος έχει ασκήσει βία.

«Σήμερα η βία βρίσκει πρόσφορο έδαφος για ανάπτυξη»

«Το θέμα της σχολικής βίας είναι τεράστιο και πολυδιάστατο» ανέφερε στην ομιλία του ο καθηγητής Ψυχολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών και πρώην πρόεδρος του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου κ. Κλήμης Ναυρίδης. «Οφείλεται σε ιδεολογικούς παράγοντες και χρωματίζεται πάντα από τις συνθήκες της κάθε εποχής. Σήμερα ωστόσο η σχολική βία συνοδεύεται και από μείωση της κοινωνικής ανοχής. Η σχολική εμπειρία είναι σημαντική για κάθε άνθρωπο» συνέχισε. «Όλοι θυμόμαστε από τα μαθητικά μας χρόνια περιστατικά σχολικής βίας. Ωστόσο η βία είναι μία κατάσταση που έχει να κάνει με την αδυναμία του ανθρώπου να εκδηλώσει και να εκφράσει συναισθήματα και καταστάσεις με άλλο τρόπο. Υπάρχουν μαθητές που έχουν δυσκολία να εκφράσουν όσα νιώθουν με διαφορετικό τρόπο και καταφεύγουν στη βία. Στη σχολική ζωή είναι δύσκολο να μιλήσουμε με όρους θύματος και θύτη, γιατί όσο μιλάμε για παιδιά οι δύο θέσεις δεν μπορούν να διαχωριστούν πλήρως» κατέληξε ο κ. Ναυρίδης.

Ο πρύτανης του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου και καθηγητής Αντεγκληματικής Πολιτικής κ. Θ. Παπαθεοδώρου ανέφερε ότι «η σχολική βία υπάρχει από την αρχή της μαζικής εκπαίδευσης αλλά σήμερα βρίσκει πρόσφορο έδαφος για ανάπτυξη». Αυτό το απέδωσε στην αδυναμία αντιμετώπισης αλλά και στην ανοχή του φαινομένου από μαθητές και εκπαιδευτικούς. «Η μελέτη της σχολικής βίας από τις εγκληματολογικές υπηρεσίες είναι ακόμα σε πρώιμο στάδιο, παρ' όλο που αποτελεί σημαντικό πολιτικό ζήτημα» συνέχισε. «Η σχολική βία είναι ορατή απόδειξη της αδυναμίας των κοινωνικών και πολιτικών θεσμών να λειτουργήσουν ενταξιακά για τα παιδιά που εκδηλώνουν βίαιη συμπεριφορά και να εξασφαλίσουν κοινωνική αρμονία. Η σχολική βία δεν αφορά μόνο το θύμα και τον θύτη αλλά το σύνολο της σχολικής ομάδας. Είναι ανάγκη να υπάρξει μία χαρτογράφηση των περιστατικών βίας στα σχολεία και να πάρουμε μέτρα για την αντιμετώπιση του φαινομένου, όπως η εισαγωγή ενός μαθήματος για την πρόληψη της βίας, η υποστήριξη των θυμάτων και η επιμόρφωση των εκπαιδευτικών» είπε ο κ. Παπαθεοδώρου.

Τέλος, ο καθηγητής Παιδαγωγικής στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων κ. Αθαν. Γκότοβος ανέφερε ότι η απουσία βίας από ένα χώρο όπως το σχολείο είναι ένα επίτευγμα πολιτισμού και αποτέλεσμα συστηματικής προσπάθειας. «Είναι αναγκαίο να έχουμε μία εικόνα του φαινομένου, προκειμένου να δράσουμε αποτελεσματικά. Όσον αφορά τη σχολική βία, σημαντική παράμετρος είναι η ανοχή και τελικά η αποδοχή της βίας και στο κομμάτι αυτό ο ρόλος του εκπαιδευτικού είναι καθοριστικός» είπε ο κ. Γκότοβος. «Δυστυχώς ωστόσο σήμερα οι παρεμβάσεις των εκπαιδευτικών σε τέτοια θέματα, που είναι και θέματα διαπαιδαγώγησης, έχουν ατονήσει. Υπάρχουν διάφορες μορφές βίας και το σίγουρο είναι ότι στο σχολείο είναι αδύνατο να ελέγξουμε όλους τους παράγοντες που οδηγούν σε βίαιη συμπεριφορά, μπορούμε όμως να θεωρήσουμε το φαινόμενο σημαντικό. Αυτή είναι η αρχή» κατέληξε.

Τι κατέγραψε η έρευνα

Αντικείμενο της έρευνας, στην οποία συμμετείχαν 700 μαθητές από αστικά κέντρα, αποτέλεσε η αποτύπωση των αναπαραστάσεων των μαθητών Λυκείου, Γυμνασίου και τελευταίων τάξεων του Δημοτικού για τη σχολική ζωή και ειδικότερα για τα φαινόμενα και τις εκδηλώσεις βίας στο σχολικό περιβάλλον.

Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της έρευνας, περίπου ένας στους τρεις μαθητές δηλώνουν δυσαρεστημένοι από τη σχολική ζωή. Περισσότερο δυσαρεστημένοι εμφανίζονται οι μαθητές των δημοσίων σχολείων, καθώς και οι μαθητές Λυκείου, στους οποίους το ποσοστό δυσαρέσκειας πλησιάζει το 40%. Επιπλέον, οι μαθητές του ελληνικού σχολείου εκφράζουν αβεβαιότητα για το μέλλον τους σε ποσοστό που καταγράφεται στο 72%, ενώ ειδικότερα για τους μαθητές Λυκείου, οι οποίοι βρίσκονται εγγύτερα στην αποφοίτηση, το αντίστοιχο ποσοστό εμφανίζεται κατά 11 ποσοστιαίες μονάδες υψηλότερο, αγγίζοντας το 83%. Συγκεκριμένα:

- Παρά τα αισθήματα δυσαρέσκειας για τη σχολική ζωή και το αίσθημα αβεβαιότητας για το μέλλον τους, οι μαθητές των ελληνικών σχολείων φαίνεται να συμπαθούν γενικά το σχολείο, τοποθετώντας τη συμπάθεια τους κατά μέσο όρο στο 7,15 με άριστα το 10. Μεγαλύτερος βαθμός συμπάθειας καταγράφεται για τα κορίτσια (7,44) συγκριτικά με τα αγόρια (6,85), όπως επίσης και για τους μαθητές του Δημοτικού (8,52) έναντι των μαθητών Γυμνασίου (7,15) και Λυκείου (6,84), ενδεχομένων λόγω του γεγονότος ότι χρόνο με το χρόνο, οι σχολικές απαιτήσεις για τους μαθητές αυξάνονται.

- Όσον αφορά τις εγκαταστάσεις του σχολείου, ικανοποίηση δηλώνει του 64% των μαθητών. Σημαντική διαφοροποίηση παρατηρείται μεταξύ των απαντήσεων μαθητών του δημοσίου και του ιδιωτικού σχολείου, καθώς οι μαθητές του πρώτου εκφράζουν ποσοστό δυσαρέσκειας περίπου 40%, έναντι μόλις 10% των μαθητών του δεύτερου. Επιπλέον, η πλειονότητα των μαθητών (50,9%) δεν ξεχωρίζει περισσότερους από 5 καθηγητές που να τους έχουν αφήσει καλές εντυπώσεις στη σχολική τους θητεία.

- Ενα 10% των μαθητών δήλωσαν ότι πολύ και αρκετά συχνά εκτονώνουν τον θυμό τους ξεσπώντας πάνω σε αντικείμενα, ενώ ένα 5% τσακώνεται σε αντίστοιχη συχνότητα με φίλους ή άτομα της παρέας τους. Αξίζει να σημειωθεί, επίσης, το γεγονός ότι το 14% των μαθητών παραδέχεται ότι πολύ ή αρκετά συχνά σκέφτεται να ανταποδώσει την απογοήτευση ή στενοχώρια που του έχουν προκαλέσει. Γίνεται, συνεπώς, αντιληπτό ότι για σημαντικό μέρος των μαθητών παρατηρούνται φαινόμενα αδυναμίας διαχείρισης του θυμού στην καθημερινότητα τους.

- Η επίδραση των ΜΜΕ όσον αφορά την εξοικείωση των παιδιών με τις εικόνες βίας καταδεικνύεται από το γεγονός ότι λιγότεροι από τους μισούς ερωτώμενους απάντησαν ότι αλλάζουν κανάλι όταν μια σκηνή βίας προβάλλεται στην τηλεόραση.

- Για τα φαινόμενα βίας στη σχολική ζωή, επτά στους δέκα μαθητές δηλώνουν ότι στη σχολική τους ζωή παρατηρούν τέτοια φαινόμενα ή εκδηλώσεις. Υψηλότερη ορατότητα καταγράφεται για τους μαθητές Λυκείου (73%). Σε σχέση με τις υλικές καταστροφές, συχνότερα φαινόμενα αποτελούν οι καταστροφές διδακτικού υλικού (35%), με μικρή διαφορά ακολουθούν οι καταστροφές εξοπλισμού (33%) και κτιριακής υποδομής (27%), ενώ στην τέταρτη θέση καταγράφονται οι καταστροφές αντικειμένων ιδιοκτησίας των μαθητών (16%).

Οι καταστροφές αρχείων του σχολείου και αντικειμένων ιδιοκτησίας καθηγητών καταγράφουν μικρά ποσοστά συχνότητας (7% και 2% αντίστοιχα), ενώ προβληματισμό για τις συνθήκες φύλαξης των σχολικών χώρων δημιουργεί το γεγονός ότι το 20% των ερωτώμενων προσδιόρισε τις διαρρήξεις ή κλοπές αντικειμένων του σχολείου ως πολύ, αρκετά ή όχι και τόσο συχνό φαινόμενο.

- Όπως διαπιστώνεται από τα αποτελέσματα της έρευνας, η ενδοσχολική βία εκδηλώνεται ως επί το πλείστον λεκτικά. Υψηλό ποσοστό ορατότητας καταγράφηκε κυρίως για περιστατικά χλευασμών ή εξυβρίσεων (88%) όπως επίσης και διάδοσης αρνητικών σχολίων και φημών από μαθητές για συμμαθητές τους (67%), ενώ θα πρέπει επίσης να ληφθεί υπόψη και το ποσοστό 44% που καταγράφεται για τα περιστατικά εκφοβισμών και απειλών, τα οποία ενέχουν και ψυχολογική διάσταση.

- Δύο στους στους τρεις μαθητές έχουν παρατηρήσει περιστατικά αλληλοξυλοδαρμών στο σχολικό τους περιβάλλον. Τα περιστατικά επιθέσεων με αυτοσχέδια όπλα εμφανίζουν πολύ χαμηλό ποσοστό (μόλις 5%), ενώ αξίζει να σημειωθεί το γεγονός ότι οι σεξουαλικές ενοχλήσεις ή προσβολές με σεξουαλικό υπονοούμενο συνιστούν και αυτές μία πραγματικότητα της σχολικής ζωής του Λυκείου, μιας και η ορατότητα του εν λόγω φαινομένου καταγράφηκε στο 33%.

- Ενας στους τέσσερις μαθητές (26%) έχει υπάρξει τουλάχιστον μία φορά θύμα κάποιου είδους βίας στο σχολείο του. Στην πλειονότητα των περιπτώσεων (79%) επρόκειτο για περιστατικό λεκτικής βίας, το οποίο εκδηλώθηκε μέσω χλευασμού, εξύβρισης και κοροϊδίας και το οποίο προκλήθηκε από συνομήλικο μαθητή ή συμμαθητή. Στην πλειονότητά τους (67%), τα θύματα κάποιας μορφής σχολικής βίας ανέφεραν το περιστατικό, σε μεγαλύτερο ποσοστό στους οικείους τους (οικογένεια, φίλους), ωστόσο ένα 33% επέλεξε να αποσιωπήσει το γεγονός. Αξίζει να σημειωθεί ότι σχεδόν ένα στα δύο θύματα (46%), που υπέστησαν κάποια μορφή βίας στο σχολικό περιβάλλον και δεν ανέφεραν σε κανένα το περιστατικό αυτό, πραγματοποίησαν τη συγκεκριμένη επιλογή διότι αξιολόγησαν το περιστατικό ως μη σημαντικό.

Τη συζήτηση συντόνισε η δημοσιογράφος Μαρία Σπυράκη.

«Αγρια Παιδιά», τραγούδι και παραμύθι

Στην εκδήλωση η Ξένια Καλογεροπούλου διάβασε ένα λογοτεχνικό απόσπασμα σχετικά με την παιδική βία από το βιβλίο «Αγρια Παιδιά» του Στίβεν Κέλμαν (εκδόσεις Μεταίχμιο), υποψήφιο για βραβείο Booker 2011, και μοιράστηκε με το κοινό εμπειρίες της από τη συνεργασία της με τα παιδιά από το θεατρικό εργαστήρι του θεάτρου Πόρτα. Την εκδήλωση πλαισίωσε η παιδική χορωδία της Ελληνογερμανικής Αγωγής, η οποία ερμήνευσε το τραγούδι «Φύγε μακριά», που γράφτηκε για την εκδήλωση από τη Χρύσα Αποστολάτου.

Πάντα Ζωντανοί οι πνευματικοί άνθρωποι

Κάρλος Φουέντες, παγκόσμια φωνή Της Ολγας Σελλα ΑΠΩΛΕΙΑ. Το γεγονός είναι ότι την είδηση του θανάτου του Μεξικανού συγγραφέα Κάρλος Φουέντες μετέδωσε, μέσω Τwitter προχθές το βράδυ, ο πρόεδρος του Μεξικού, Φελίπε Καλδερόν, με τη φράση: «Λυπάμαι βαθύτατα για τον θάνατο του Κάρλος Φουέντες, του Μεξικανού και παγκόσμιου συγγραφέα που θαυμάζαμε και εκτιμούσαμε». Στα 83 του χρόνια, ο συγγραφέας που τίμησε επάξια τη λογοτεχνική παράδοση της Λατινικής Αμερικής, πέθανε λόγω καρδιολογικών προβλημάτων σε νοσοκομείο της μεξικανικής πρωτεύουσας. Γεννήθηκε το 1928 στην Πόλη του Μεξικού και ήταν γιος διπλωμάτη. Εξαιτίας της δουλειάς του πατέρα του έζησε από μικρός σε διάφορες χώρες του κόσμου και, παρότι δεν του άρεσε και τόσο, ακολούθησε την υπόδειξη του πατέρα του, σπούδασε νομικά και υπηρέτησε και ο ίδιος στο διπλωματικό σώμα. Για αρκετά χρόνια επιχείρησε να συνδυάσει και τα δύο. Ετσι, από το 1954 έγραφε ενώ ταυτόχρονα εκπροσωπούσε το Μεξικό στον ΟΗΕ. Το μεγάλο κοινό το κέρδισε το 1962, όταν εκδόθηκε το μυθιστόρημά του «Θάνατος του Αρτέμιο Κρουζ», ένα επικό μυθιστόρημα, που θεωρείται από τα σημαντικότερα της λατινοαμερικανικής και της παγκόσμιας λογοτεχνίας. Το 1985 με τον «Γερο-γκρίνγκο» έγινε ο πρώτος Μεξικανός συγγραφέας που έκανε μπεστ σέλερ στις ΗΠΑ (το βιβλίο έγινε και ταινία με τον Γκρέγκορι Πεκ και την Τζέιν Φόντα). Μια επιτυχία που του άνοιξε τον δρόμο για τα πανεπιστήμια Χάρβαρντ, Πρίνστον και Μπράουν. Πολιτικοποιημένος, με στραμμένο το βλέμμα σε οτιδήποτε απασχολούσε τους σύγχρονους ανθρώπους, ήταν οπαδός της Αριστεράς στις πρώτες δεκαετίες της ζωής του. Τα τελευταία χρόνια είχε τη διεισδυτικότητα να δει πόσο έχουν διαφοροποιηθεί τα ιδεολογικά στρατόπεδα σε όλο τον κόσμο. «Δεν σκέφτομαι πλέον με όρους Αριστεράς και Δεξιάς. Η παλιά κατηγοριοποίηση δεν ισχύει πλέον. Υπάρχει μια καινούργια Αριστερά, η οποία δημιουργείται αυτή τη στιγμή παγκοσμίως, αλλά ακριβώς επειδή δημιουργείται τώρα, δεν ξέρω πώς θα καταλήξει. Νομίζω ότι κανείς μας δεν μπορεί να ξέρει», έλεγε στην τελευταία του συνέντευξη σε ελληνικό έντυπο (τον περασμένο Μάρτιο στο ΒΗΜagazino). Τα περισσότερα βιβλία του στην Ελλάδα κυκλοφορούν από τις εκδόσεις Καστανιώτης. Βιβλία που αντλούν την έμπνευσή τους ή τον μύθο τους από την ιστορία του Μεξικού και της Λατινικής Αμερικής, ή βιογραφικά και στοχαστικά. Το Βραβείο Θερβάντες, με το οποίο τιμήθηκε το 1987, τον κατατάσσει στο πάνθεον των Λατινοαμερικανών συγγραφέων. Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ Ησυμμετοχή των πνευματικών ανθρώπων στην πολιτική ζωή θα άλλαζε τον προσανατολισμό του πολιτισμού μας;

Το εκπαιδευτικό και εργασιακό μέλλον των νέων της Ελλάδας

Η κρίση, οι νέοι και το δίλημμα

ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ:  06/05/2012, 05:45

Η αίσθηση ότι οι νέοι θα ζήσουν χειρότερα, θα εργαστούν περισσότερα χρόνια και με λιγότερα κοινωνικά δικαιώματα από τους γονείς τους είναι πια εδραιωμένη όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά και σε άλλες δυτικοευρωπαϊκές κοινωνίες, στις οποίες το δημογραφικό ισοζύγιο δεν ευνοεί τους νέους, όπως σε χώρες σαν τις αραβικές, το Ιράν ή την Τουρκία. Αποτελεί επίσης κοινή διαπίστωση ότι οι πιο βραχυπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα χαμένοι από τη σημερινή κρίση στην Ελλάδα θα είναι οι νέοι. Πολλοί από αυτούς αναζητούν ή ονειρεύονται κάποια διέξοδο απασχόλησης στο εξωτερικό, ενώ ήδη καταγράφεται το διαζύγιό τους από το κατεστημένο πολιτικό σύστημα και τα κόμματα εξουσίας.

Η αγανάκτηση των νέων, το φλερτ με τα άκρα και η αντικομματική τους κουλτούρα παρουσιάζουν κάποιες αναλογίες με τη ριζοσπαστικοποίηση των νέων μουσουλμάνων στις δυτικές κοινωνίες, οι οποίοι, παρά το γεγονός ότι γεννήθηκαν, ανατράφηκαν και σπούδασαν στη Δύση, στρέφονται βίαια εναντίον της, γιατί αισθάνονται εκτός συστήματος και αντιμετωπίζουν εργασιακά και πολιτισμικά αδιέξοδα. Αν οι νέοι μουσουλμάνοι της Δύσης φαίνεται να αντιδρούν σε ένα υπόρρητα ρατσιστικό και πολιτισμικό κατεστημένο, απότοκο της αποικιοκρατίας, οι νέοι στην Ελλάδα αντιδρούν σε ένα γενεαλογικό κατεστημένο γραφειοκρατικού και πολιτικού νεποτισμού, που δεν επέτρεπε την ανάδειξη ικανών και ταλαντούχων νέων σε θέσεις ευθύνης και οδήγησε τη χώρα στην τρέχουσα κρίση.

Αν χώρες, όπως η Βρετανία, έχοντας συνειδητοποιήσει την πολιτισμική αποξένωση και τον ιδεολογικό εκτροχιασμό των μουσουλμανικών νεολαιών τους, προσπαθούν να βρουν τρόπους να τους ενσωματώσουν πολιτισμικά και θεσμικά ή να τους αποτρέψουν από τη βία, στην Ελλάδα δεν φαίνεται να έχει γίνει αντιληπτό ότι η κρίση θα δώσει εκρηκτικές διαστάσεις στο χάσμα των γενεών. Ως τώρα η οικογένεια και οι συντάξεις των παππούδων αποτελούσαν το ενισχυτικό αντίδωρο των γηραιοτέρων προς τους νεότερους, υποκαθιστούσαν το Κράτος Πρόνοιας, χρηματοδοτούσαν σπουδές ή ενίσχυαν το νεανικό βαλάντιο ως την επαγγελματική αποκατάσταση. Με την περικοπή μισθών και συντάξεων το οικογενειακό εισόδημα ή οι συντάξεις δεν θα μπορούν πια να παίξουν αυτόν τον ρόλο. Η αλληλεγγύη των γενεών βαθμιαία εκλείπει, το οικογενειακό στήριγμα εξανεμίζεται και επομένως η αντισυστημική ριζοσπαστικοποίηση της νεολαίας δεν θα βρίσκει πια αντισταθμίσματα. Οι νέοι δεν μπορούν να υφίστανται δυσανάλογα το άχθος της ανεργίας και να μην αντιδρούν ή να μην έχουν ουσιαστικό και υπεύθυνο λόγο για την πορεία της χώρας.

Θα πρέπει, επομένως, να υπάρξει ειδική μέριμνα για τους νέους στην Ελλάδα, ώστε να μην εδραιωθεί το αίσθημα απόγνωσης και το σύνδρομο των χαμένων γενεών. Και τούτο συμπεριλαμβάνει και το εκπαιδευτικό σύστημα, το οποίο σε αντίθεση με άλλες χώρες στην Ελλάδα δυστυχώς καλλιεργεί αυτή την αντισυστημική διάθεση. Οταν οι νέοι κουράζονται υπερβολικά για να εισαχθούν στα πανεπιστήμια και μετά εξέρχονται άνεργοι, υποαπασχολούμενοι ή απροετοίμαστοι για την αγορά εργασίας, αυτό είναι φυσικό να δημιουργήσει αισθήματα αποτυχίας. Ούτε πρέπει να καλλιεργείται η ψευδαίσθηση ότι οι νέοι μπορούν να βρουν εύκολα εργασία στο εξωτερικό, καθώς οι διαθέσιμες θέσεις εργασίας είναι συνήθως είτε χειρωνακτικές είτε ιδιαίτερα εξειδικευμένες. Προετοιμάζει όμως το ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα τους νέους για να διεκδικήσουν αποτελεσματικά εργασία εκτός Ελλάδος;

Ενώ το θέμα της «απασχολησιμότητας» (employability) είναι ψηλά στις προτεραιότητες των αγγλικών πανεπιστημίων, δεν ξέρω αν συμβαίνει το ίδιο και στα ελληνικά πανεπιστήμια, ιδιαίτερα στις ανθρωπιστικές σχολές. Αυτό δεν σημαίνει απαραιτήτως υποταγή στην αγορά εργασίας, αλλά πρακτική και ουσιαστική προετοιμασία των φοιτητών. Από νέους που στέλνουν βιογραφικά για σπουδές ή αναζητούν εργασία στο εξωτερικό διαπιστώνω ότι πολλοί από αυτούς δεν είναι σε θέση να συντάξουν ένα κατάλληλο βιογραφικό. Τα αγγλικά πανεπιστήμια εκπαιδεύουν συστηματικά τους φοιτητές στο πώς να συντάσσουν βιογραφικά, αιτήσεις για εργασία ή έρευνα και να προετοιμάζονται για μια συνέντευξη, αμφιβάλλω όμως αν στα ελληνικά πανεπιστήμια συμβαίνει το ίδιο. Ακόμη και η εξέταση μαθημάτων σε ξένα πανεπιστήμια με την προετοιμασία ιστοσελίδων ή παρουσιάσεων με διαφάνειες (Powerpoint) αποβλέπει στην εξοικείωση των φοιτητών με μεθόδους αυτοπαρουσίασης, επικοινωνιακότητας και ανάδειξης των προσόντων τους.

Η κρίση θα οδηγήσει κατ' ανάγκη στην αποσύνδεση των προπτυχιακών σπουδών από τη μονόδρομη επαγγελματική απασχόληση και ως εκ τούτου οι έλληνες φοιτητές θα πρέπει με το τέλος των σπουδών τους να έχουν ένα εύρος δεξιοτήτων και τη δυνατότητα επιλογών απασχόλησης. Για έλληνες αποφοίτους ανθρωπιστικών σπουδών που ψάχνουν εργασία στο εξωτερικό δεν αρκούν μόνο οι τυπικές γνώσεις, αλλά η συνθετική και επιχειρηματολογική ικανότητα, την οποία δυστυχώς δεν αποκτούν από τις προπτυχιακές σπουδές τους στην Ελλάδα.

Η κρίση θα πλήξει άσχημα τους νέους και αν θέλουμε να τους δώσουμε περισσότερες ευκαιρίες για εργασία θα πρέπει να αναθεωρηθούν ριζικά προγράμματα σπουδών, μέθοδοι διδασκαλίας και τρόποι εξέτασης. Αν η Ελλάδα δεν τους εμπιστευθεί, δεν τους δώσει ευκαιρίες και δεν εγκαταλείψει την αρτηριοσκληρωτική νοοτροπία της επετηρίδας, δύσκολα θα ορθοποδήσει. Μπορεί κάποιες μη ευρωπαϊκές χώρες να είναι δημογραφικά νεανικές, χώρες όμως σαν την Ελλάδα δεν έχουν άλλη επιλογή από το να γίνουν ιδεολογικά νεανικές. Η κρίση εν τέλει θέτει το αμείλικτο δίλημμα: είτε θα δοθεί η ευκαιρία στους νέους να ηγηθούν και να αλλάξουν τη χώρα είτε αυτοί θα οδηγηθούν στα άκρα και στην εκρηκτική απόγνωση.

O κ. Δημήτρης Tζιόβας είναι καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Birmingham της Aγγλίας.

ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΚΕΙΜΕΝΟΥ

ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΠΑΡΑΓΡΑΦΟΥ : Να αναπτυχθεί σε παράγραφο 80-100 λέξεων η απάντηση του ερωτήματος που υπογραμμίζεται στην 4η παράγραφο του κειμένου.

ΣΥΝΩΝΥΜΕΣ ΛΕΞΕΙΣ : Να αντικατασταθούν οι υπογραμμισμένες και επισημασμένες λέξεις από μία συνώνυμη.

ΤΡΟΠΟΣ ΠΕΙΘΟΥΣ: Στην 5η  παράγραφο κυριαρχεί το επιχείρημα του συγγραφέα ως τρόπος πειθούς. Να το αποδώσετε με συλλογισμό.

Να τεκμηριωθεί η αναλογία και το αίτιο - αποτέλεσμα ως τρόποι ανάπτυξης της 2ης παραγράφου του κειμένου.

ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΛΟΓΟΥ :

Να αναπτύξετε σε άρθρο 500-600 λέξεων τις σκέψεις σας για τις δυστοκίες του ελληνικού εκπαιδευτικού συστήματος ως προς τον επαγγελματικό ορίζοντα των νέων και τις προτάσεις σας για τα κριτήρια επιλογής επαγγελμάτων στην Ευρώπη του 21ου αιώνα.